«جودی» یا جودی؟ مسئله این است!

MacTavish · 4/3/20

«جودی» فیلمی است درباره بازیگر افسانه‌ای سینمای آمریکا جودی گارلند. او به‌خاطر نقش‌آفرینی در فیلم‌های بسیاری از جمله «جادوگر شهر اوز» و «بی‌تجربه‌ها» شهرت یافت.

فیلم «جودی» هم با زندگی کاری گارلند و حضور او در کمپانی فیلمسازی آغاز می‌شود و تماشاگر شاهد رابـ*ـطه او با ست مایر مدیر کمپانی گلدن مایر است. ظلمی که از سوی استودیو‌ها و کمپانی‌ها بر بازیگران زن می‌رفته است، در همان شروع فیلم، بدل به یکی از دستمایه‌های اصلی فیلمساز برای روایت زندگی یکی از ویژه‌ترین بازیگران زن سینمای کلاسیک آمریکا می‌شود.

«جودی» نشان می‌دهد که بازیگران زن تحت چه فشار روانی شدیدی از سوی کمپانی‌ها هستند برای اینکه چاق نشوند، هیکلشان بهم نریزد، زیبایی‌شان دستخوش تغییر نشود و... که همه این‌ها به‌مرور وسواس عجیبی را به زندگی این بازیگران زن الصاق می‌کند و جراحت فکری عمیقی را در ذهن آنان برجا می‌گذارد.

بازسازی فمنیستی زندگی خانم بازیگر

«جودی» قرار است درلوای نمایش نوجوانی جودی گارلند، اوج شهرت یافتن و دوران میانسالی زندگی او، پیش از مرگ هولناکش در ۴۷ سالگی و در اواخر دهه شصت، نمایش چنین فشار‌های مردسالارانه سینمای آمریکا به روی زنان باشد. موضوعی که با توجه به راه افتادن کمپین‌های مختلف در مورد سواستفاده از زنان در صنعت فیلمسازی هالیوود (می‌تو) بسیار هم به‌روز به‌نظر می‌رسد.

جودی با همه مشکلات روانی و ازهمگسیختگی‌های عاطفی که داشت سعی می‌کند زندگی‌اش را جمع و جور کند، به کار ادامه دهد و در حرفه‌اش بدرخشد و در کنار این‌ها مادر خوبی برای فرزندانش باشد. این عمده چیزی است که فیلم «جودی» می‌خواهد از شخصیت گارلند در نزد تماشاگر بازسازی کند.

جودی گارلند با بازی در فیلم «مرا در سنت لویئس ملاقات کن» با وینسنت مینه‌لی کارگردان فیلم، آشنا می‌شود و خیلی زود ازدواج می‌کنند. این فیلم تا به امروز هم یکی از بهترین تجربیات کارنامه بازیگری او هستند. ثمره این ازدواج لیزا مینه‌لی می‌شود که او از بازیگران خبره نسل خود است و با کارگردانان بزرگی مانند اسکورسیزی در فیلم «نیویورک نیویورک» همکاری کرده.

از جمله دیگر فیلم‌های مهم گارلند که می‌توان آن‌را بهترین بازی او هم دانست، «ستاره‌ای متولد می‌شود» به کارگردانی جرج کیوکر است. او در این فیلم نقش جنس مخالف خود یعنی یک مرد را ایفا می‌کند.

جودی گارلند فمنیست و البته سرخورده

هالیوود جودی گارلند را همواره به‌عنوان یک شمایل پیچیده جنسیتی به‌خاطر می‌آورد. هم به‌دلیل نقش آفرینی‌های او از جمله در همین فیلم «ستاره‌ای متولد می‌شود» و هم به‌واسطه زندگی شخصی خود خانم بازیگر. گارلند در زندگی شخصی خود به هر دو جنس تمایلات عاشقانه نشان می‌داده است، به اصطلاح بایسکشوال بوده و طی مدت‌زمان کوتاهی تبدیل به یکی از الگو‌های بزرگ هم‌جنس‌گرایان در آمریکا هم می‌شود. امروز حتی او را بیشتر از یک بازیگر به‌عنوان شمایلی که مدافع حقوق اقلیت‌های جنسیتی است، به‌خاطر می‌آورند.

حال درونی گارلند، اما همواره پریشان و پرمخاطره بوده است. هم به‌واسطه فشار استودیو‌ها روی او و هم به‌خاطر زندگی شخصی غامضی که داشته. او به دنبال یافتن سرپناهی برای آرامش، پنج بار ازدواج می‌کند، اما هرگز مامنی نمی‌یابد تا سرانجام در ۴۷ سالگی با سومصرف قرص و اوردوز، زندگیش خاتمه بیابد.

فیلم «جودی» در ادامه فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای این سال‌ها مانند «هفته من با مرلین» که درباره مرلین مونرو بود و یا «استن و اولی» درباره لورل و هاردی قرار می‌گیرد. فیلم‌هایی که زندگی هنرمندان هالیوود را هدف قرار می‌دهند و از والت دیزنی تا مونرو و گارلند را روایت می‌کنند و حتی سراغ راز‌های پنهانشان می‌روند. ساخت این فیلم‌ها البته جنبه‌ای ادای دین‌گونه به هنرمندان قدیمی سینمای کلاسیک هم دارد که رد و تاثیری از خود در تاریخ سینما یا تاریخ اجتماعی گذاشته‌اند.

بیوگرافی بی‌حاشیه

«جودی» مانند همه این فیلم‌ها نقاط قوت ویژه‌ای دارد که البته آنان را از نقاط قوت شخصیت اصلی خود می‌گیرد، اما با این وجود در تعریف گوشه‌های نامعلوم زندگی جودی گارلند بسیار قراردادی و محافظه‌کارانه عمل می‌کند. فیلم هرچند سعی دارد همه نقاط مهم زندگی گارلند را ز نظر بگذراند، اما ترجیح می‌دهد، بی‌سروصدا از کنار پیچیدگی‌های روحی و روانی گارلند بگذرد و خود را در دام این پیچیدگی‌ها که اتفاقا اصل داستان زندگی گارلند هستند، نیاندازد. فیلم روایتی عینی و قرائتی بیرونی از وقایع زندگی جودی گارلند دارد و برای تماشاگرانی که جودی گارلند را نمی‌شناسند، فیلم جذاب‌تر و هیجان‌انگیزتری به‌حساب می‌آید.

بازی رنی زلوگر در نقش جودی بسیار خوب و قوی است و خصوصا گریم بسیار به کمکش آمده تا جودی گارلند باشد، با همان عشوه‌ها و ادا و اطوارها... بازیگری که به‌حق جوایز اصلی بازیگران زن امسال را درو کرد.