تلفظ در زبان ترکی استانبولی

SAEEDEH.T · 22/2/20

اصل تطابق آوایی یکی از اصلی‌ترین قوانین دستوری زبان ترکی است و دانستن آن برای زبان‌آموزان ضروری است. این قوانین پسوندهایی که به اسامی وصل می‌شوند را تغییر می‌دهند. زبان ترکی زبان پسوندهاست؛ بنابراین دانستن این اصل شما را قادر می‌سازد که به درستی از پسوندها استفاده کنید.

اصلی تطابق آوایی به دو دسته اصلی (major) و فرعی (minor) تقسیم‌بندی می‌شود.

اصل تطابق آوایی اصلی (major vowel harmony):

زبان ترکی 8 حرف صدادار دارد که به دو دسته صداهای سخت (hard) و نرم (soft) تقسیم می‌شود. همانطور که در جدول زیر می‌بینید 4 حرف صدادار سخت و 4 حرف صدادار نرم هستند:

a, ı, o, u	حروف صدادار سخت
e, i, ö, ü	حروف صدادار نرم

واژه‌های اصیل ترکی اغلب همه حروف صدادارشان سخت یا نرم است. واژه‌هایی که هم حرف صدادار نرم و هم سخت دارند یا از زبان‌های دیگر وارد ترکی شده اند یا اینکه در طول زمان تغییر کرده‌اند و استثنا محسوب می‌شوند. برای تشخیص دادن سختی و نرمی واژه به آخرین حرف صدادار واژه‌ها دقت کنید:

Okul
این واژه (به معنای مدرسه) واژه‌ای سخت است چون آخرین حرف صدادار آن آوایی سخت است.

Kahve
این واژه (به معنای قهوه) واژه‌ای نرم است چون آخرین حرف صدادار آن نرم است.

بر اساس اصل تطابق آوایی، پسوندی که بخواهد به واژه سخت بچسبد باید آوای سخت داشته باشد و پسوندی که بخواهد به واژه نرم بچسبد باید آوای نرم داشته باشد. برای مثال پسوند –de را در نظر بگیرید که به معنای «در» است و بعد از اسم می‌آید. به مثال‌ها توجه کنید تا ببینید این پسوند با واژه‌های سخت به حالت –da و با واژه‌های نرم به حالت –de می‌آید:

Evde (در خانه)
Okulda (در مدرسه)

اصل تطابق آوایی فرعی (minor vowel harmony):

در بخش قبل دیدیم که هشت حرف صدادار زبان ترکی به دو دسته سخت و نرم تقسیم‌بندی می‎شود. در این بخش با یک لایه تقسیم‌بندی دیگر آشنا می‌شویم که حروف صدادار را به دو دسته گرد و صاف تقسیم می‌کند:

A, E, I, İ	حروف صدادار صاف
O, Ö, U, Ü	حروف صدادار گرد

چهار تا از این حروف با ل**ب‌های گرد ادا می‌شوند و 4 تا با ل**ب‌هایی صاف. واژه‌های ترکی بسته به آخرین حرف صدادار یا واژه گرد یا واژه صاف هستند. واژه‌هایی که این قانون را نقض می‌کنند یا از زبان‌های دیگر وارد زبان شده‌اند یا در طول زمان تغییر کرده‌اند.

Okul
این واژه یک واژه گرد است چون آخرین حرف صدادار آن یک حرف گرد است.

Kahve
این واژه به دلیل اینکه آخرین حرف صدادارش صاف است واژه صاف محسوب می‌شود.

بر اساس این اصل، اگر پسوندی که با i-شروع می‌شود بخواهد به واژه‌ای گرد بچسبد باید به u- یا –ü تبدیل شود. اگر واژه سخت بود به u- و اگر نرم بود به –ü تبدیل می‌شود. برای مثال پسوند im– به معنای (من) وقتی به واژه سخت و گرد وصل می‌شود شکل um– به خود می‌گیرد:

Okulum (مدرسه من)

اگر همین پسوند به واژه‌ نرم و گرد بچسبد به صورت üm- می‌آید:

Gülüm (گل من)

رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

بهترین انجمن رمان نویسی ایران | رمان ۹۸

forum.roman98.com

SAEEDEH.T · 22/2/20

بعد از اصل تطابق آوایی، این قانون نیز بسیار مهم و پراهمیت است. زبان ترکی، زبان پسوندهاست و دانستن این اصول به افراد کمک می‌کند که شکل صحیح پسوند را به انتهای واژه‌ها بچسبانند.

حروف بی‌صدا در زبان ترکی 21 عدد است. این حروف به دو دسته واک‌دار و بی‌واک دسته‌بندی می‌شوند. در جدول زیر می‌توانید این حروف را مشاهده کنید:

b, c, d, g,ğ, j, l, m, n, r, v, y, z	حروف واک‌دار
f, s ,t , k, ç, ş, h, p	حروف بی‌واک

اگر پسوندی که با یکی از حروف d یا c شروع شود، بخواهد به واژه‌ای بچسبد که آخرین حرفش بی‌واک است، d و c به t و ç تبدیل می‌شود (یعنی به حالت بی‌واک خود تبدیل می‌شوند)، به مثال‌ها توجه کنید تا موضوع روشن‌تر شود:

Kitap + da = kitapta

چون واژه با حرف بی‌واک /p/ ختم شده بود، پسوند da- به ta- تبدیل شد.

اگر پسوندی با حروف صدادار شروع شود و بخواهد به واژه‌ای بچسبد که حرف آخرش یکی از حروف بی‌واک ç, p, k, t باشد، این چهار حروف به حالت واک‌دار خود در می‌آیند و تبدیل به c, b, g/ğ, d می‌شوند، به مثال توجه کنید:

Balik + a = baliğa (به ماهی)
Cep + i = Cebi (جیب را)

نکته:

این قانون استثنائاتی دارد. اکثر واژه‌هایی که کوتاه و یک هجایی هستند هیچ تغییری نمی‌کنند، مانند top (توپ) یا et (گوشت).

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
سلام	Merhaba	مرحبا
خداحافظ	Hoşçakal	هش چکال
صبح بخیر	Günaydın	گون آیدین
شب بخیر	İyi geceler	ای گجلر
روز	Gün	گون
شب	gece	گجه
متشکرم	teşekkür ederim	تشکر ادریم
معذرت میخواهم	üzgünüm	اووزگینم
خوش آمدید	Hoşgeldiniz	هوشگلدینیز
لطفا	Lütfen	لوطفا
اینجا	Buraya	بورایا
آنجا	Orada	ارادا
خواهش می‌کنم	rica ederim	ریجا ادریم
من	ben	بَن
تو	Sen	سن
عالی	Mükemmel	موکمل
مشکلی نیست	sorun değil	سورون دییل
خوبم	ben iyiyim	بن اییم
بله	Evet	اِوِت
نه	Hayir	هاییر

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
چرا؟	Neden	ندن
چطور؟	Nasıl	ناسیل
چگونه؟	Nasıl	ناسیل
کجا؟	Nerede	نرده
کجاست؟	nerede	نَرده
چه زمانی؟	Ne zaman	نه زامان
کجا برویم؟	nereye gitmeli	نریه گیتملی
آن چیست؟	Bu nedir	بو ندیر
چه توضیحی دارید؟	Açıklaman nedir?	آچیکلامان ندیر
اهل کجا هستید؟	nerelisin	نره لیسین
چه توصیه‌ای دارید؟	Ne tavsiyen var	نه تاوسین وار
حالت چطوره؟	nasılsın	ناسیلسین
اسم شما چیست؟	Adın ne	آدین نه
چرا بریم؟	Neden git	نَدن گیت
اوضاع چطوره؟	Herşey nasıl	هِر شی ناسیل
چگونه می‌توانم به هتل بروم؟	Otele nasıl gidebilirim	اوتل ناسیل گیده بیلیریم
لطفا تکرار می‌کنید؟	Tekrar et lütfen	تکرار ات لوطفا
می‌توانید انگلیسی صحبت کنید؟	İngilizce konuşbiliyor musunuz	انگلیجه کنوش بیلیورموسونوز
چی میگی؟	sen ne diyorsun	سن نه دیورسون
کجا رفتی؟	nereye gittin	نریه گیتین

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
فرودگاه	Havalimanı	هاوالیمانی
ایستگاه	istasyon	ایستاسیون
تاکسی	Taksi	تاکسی
اتوبوس	Otobüs	اتُبــوس
قطار	Tren	تیرن
هواپیما	Uçak	اوچاک
هتل	Otel	اوتل
سینما	sinema	سینما
مرکز خرید	alışveriş Merkezi	آلیش وریش مرکزی
کرایه	Kira	کیرا
تخفیف	İndirim	ایندیریم
پاسپورت	Pasaport	پاساپورت
مسیر	Rota	روتا
مرکز تفریحی	Rekreasyon Merkezi	ریکراسیون مرکِزی
سفارت	elçilik	الچیلیک
ویزا	Vize	ویزه
چمدان	bagaj	باگاج
سوغاتی	hatıra	هاترا
هزینه حمل و نقل	nakliye maliyeti	ناکلیه مالییته
مدارک	belgeler	بلگلر

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
پول	Para	پارا
قرارداد	Sözleşme	سوزلش مه
معامله	İşlem	ایشلم
هزینه	Maliyet	مالیِت
سرمایه گذاری	yatırım	یاتیریم
شراکت	ortaklık	اورتاکلیک
تجارت	iş	ایش
بانک	Banka	بانکا
باج	Fidye	فیدیه
سود	kar	کار
قرض	Borç	برچ
شرکت	şirket	شرکت
گمرک	Gümrük	گمروک
اظهارنامه	beyanname	بِیان نامَه
بیمه	Sigorta	سیگورتا
گواهی	sertifika	سرتیفیکا
فاکتور	faktör	فاکتور
بازرگانی	iş	ایش
سند	Belge	بالگه
بارنامه	Taşıma senedi	تاشیما سندی

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
غذا	Gıda	گیدا
پیش غذا	Meze	مزه
دسر	Tatlı	تاتلی
رستوران	Restoran	رستوران
نوشیدنی	İçecekler	ایچه جکلر
میز	masa	ماسا
صندلی	sandalye	صاندالیه
خوشمزه	Lezzetli	لذتلی
غذای حلال	Helal yemek	حلال یمک
گوشت	Et	ات
پنیر	Peynir	پِینیر
صبحانه	Kahvaltı	کاهوا آلتی
ناهار	Öğle yemeği	اویله یمیی
شام	Akşam yemegi	آکشام یمیی
میان وعده	Abur cubur	آبور جوبور
سبزیجات	sebzeler	سبزیلر
پروتئین	Protein	پروتئین
لبنیات	Mandıra	ماندرا
نان	Ekmek	اکمک
میوه	Meyve	مِیوه

M O B I N A · 21/5/23

کلمه فارسی	ترجمه ترکی استانبولی	تلفظ
سلام حالت چطوره؟ خوب هستی؟ خوبم ممنون	Merhaba nasılsın? İyi misin? Merhaba teşekkürler	مرحبا ناسیلسن؟ ایی میسین؟ مرحبا تشکرلر
اسم من الیزابت است. اسم تو چیه؟ اسم من هم آنا است.	Benim adım Elizabeth. Adın ne? Benim adım Anna	بنیم آدیم الیزابت. ادن نه؟ بنیم آدیم آنا
من معلم هستم تو چکاره‌ای؟ من هم فروشنده هستم.	ben öğretmenim sen ne yapıyorsun Ben de bir satıcıyım	بن اورتمنیم سن نه یاپیورسون؟ بن ده بیر ساتیجییم
چند سال داری؟ من 30 سال دارم تو چطور؟	Kaç yaşındasınız? 30 yaşındayım, peki ya sen	کاچ یاشینداسینیز؟ اوتوز یاشنداییم، پکی یا سن
اهل کجا هستی؟ من اهل ایرانم.	nerelisin? Ben İranlıyım	نرلیسین؟ بن ایرانلیم
خانه شما در کدام خیابان است؟ ما در خیابان آزادی زندگی می کنیم.	Eviniz hangi sokakta? Azadi Caddesi’nde oturuyoruz	اوینیز هانکی سوکاکتا؟ آزادی جادی سینده اوتوریوروز
چند خواهر و برادر داری؟ من سه برادر و یک خواهر دارم.	Kaç kız, kaç erkek kardeşin var? Üç erkek ve bir kız kardeşim var	کاچ کیز، کاچ اِرکک کاردشین وار؟ اوچ ارکیک و بیر کیز کاردشیم وار

M O B I N A · 21/5/23

چند وقت است که اینجا زندگی می کنی؟	Ne kadar zamandır burada yaşıyorsun	نه کادار زاماندیر بورادا یاشیورسون
محل کارت کجاست؟ ایستگاه اتوبوس کجاست؟	Kart nerede? Otobüs durağı nerede	کارت نرده؟ اتوبوس دورایی نرده
چگونه می‌توانم به پارک/ موزه/ بازار بروم؟	Parka / müzeye / pazara nasıl gidebilirim	پارکا/موزه یه/ پازارا ناسیل گیدبیلیریم
چه کشور زیبایی دارید. این‌طور فکر نمی کنید.	Ne güzel bir ülken var. Öyle düşünmüyorsun	نه گوزل بیر اولکن وار. اویله دوشون میورسون
خوش آمدی. خیلی از دیدنت خوشبختم.	Hoşgeldiniz. Seni gördüğüme çok sevindim	هوش گلدینیز. سنی گوردیومه چوک سویندیم
تولدت مبارک..امسال چند ساله شدی؟	Doğum günün kutlu olsun … bu yıl kaç yaşındasın	دُووم گونون کوتلو اولسون.. بوییل کاچ یاشین داسین
آشنایی با شما باعث خوشحالی است. خیلی ممنون	Seninle tanışmak beni mutlu ediyor. teşekkür ederim	سنینله تانیشماک بنی موتلی ادیور. تشکر ادریم
معنی این چیست؟ می توانی کمکم کنی؟	bunun anlamı ne? Bana yardımcı olabilir misiniz	بونون آنلامی نه؟ بانا یاردیمجی اولابیلیر میسینیس

M O B I N A · 21/5/23

لطفا آرام‌تر صحبت کن تا من متوجه بشوم.

Lütfen daha yavaş konuşun ki anlayabileyim

لوطفاً داها یاواش کونوشون کی آنلایا بیلییم

شب/ روز خوبی داشته باشید. خدانگهدار

İyi geceler/günler. Güle güle

ایی گجلر/گونلر. گوله گوله

در حال حاضر چیکار می‌کنی؟

Şu an napıyorsun

شوان نه آپی یوسونوز

چند وقتی است همدیگر را ندیده‌ایم.

Ne zamandır/kaç zamandır görüşmedik

نِه زامان دیر / کاچ زامان دیر گوروشمِدیک

خیلی خوشمزه بود. نوش جان.

باز کردن	Açık
سایز بزرگ	L beden
سایز متوسط	M beden
سایز کوچک	S beden
آیا سایز بزرگتر دارید؟	Daha büyük beden var mı
آیا سایز کوچکتر دارید؟	Daha küçük beden var mı
این خیلی تنگ است	Bu çok dar
سایز این خوب است	Bu bana tam uydu
سایز این چند است؟	?Bu hangi benden
می‌خواهم این را عوض کنم	Bunu değiştirmek istiyorum
قیمت این چقدر است؟	Bunun fiyatı nedir
آیا مدل ارزان‌تری دارید؟	Daha ucuzu var mı
صندوق کجاست؟	Kasa nerede

Çok lezzetliydi. Afiyet olsun

چوک لِذت لیدی آفیت اولسون

خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

مدیر بازنشسته رمان۹۸

مدیر بازنشسته رمان۹۸

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

سرپرست بخش فرهنگ و ادب

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

درباره ما

لینک‌های پیشنهادی رمان ۹۸

آمار آنلاین