طالع بینی پایه و اساس علمی ندارد؛ ستاره شناسان توضیح می‌دهند!

MacTavish · 10/2/20

طالع بینی (astrology) که برخی آن را با نام اختربینی هم می‌شناسند، مجموعه‌ای از پیش‌بینی‌ها در مورد شخصیت و آینده افراد است که بر اساس موقعیت خورشید، ماه و ستاره‌ها انجام می‌شود؛ در همین رابـ*ـطه ستاره شناسان به تازگی بی‌اساس بودن این پیش‌بینی‌ها را به ما نشان داده‌اند.

بر اساس اصول طالع بینی (astrology) می‌توان اطلاعاتی را در مورد شخصیت، آینده و زندگی افراد بر اساس موقعیت ستاره‌ها، خورشید و زمین به دست آورد. در دوران باستان دانش ستاره شناسی و طالع بینی ارتباط نزدیکی با هم داشتند و در آن دوران ستاره شناسی راه خود را از پیش‌بینی‌های بی‌اساس اختربین‌ها جدا نکرده بود. در همین رابـ*ـطه مطالب جالب‌توجهی را در مورد بحث طالع بینی و برج‌های دوازده‌گانه اختربینی آماده کرده‌ایم که توجه شما را به آن‌ها جلب می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.

طالع بینی و ستاره شناسی
بسیاری از اوقات پیش می‌آید که افراد دانش ستاره شناسی را با بحث‌های طالع بینی یا اختربینی اشتباه می‌گیرند؛ همان‌طور که اشاره شد، اختربینی به دوران باستان برمی‌گردد و قدمت آن به اندازه ستاره شناسی است، اما درست از زمانی که دانشمندانی مانند کوپرنیک، گالیله و نیوتن در مورد چرخش زمین به دور خورشید و قوانین فیزیکی حاکم بر اجرام آسمانی اکتشافاتی انجام دادند، راه این دو مبحث از یکدیگر جدا شد.

بیشتر مشکل ستاره شناسان با اصول اختربینی به بحث منطقه البروج یا همان زودیاک (zodiac) مربوط می‌شود؛ در طول یک سال، ساکنان زمین مشاهده می‌کنند که خورشید از منطقه‌ای در آسمان شامل 12 صورت فلکی یا همان مجموعه‌ی ستاره‌ها عبور می‌کند. به کل این 12 صورت فلکی زودیاک گفته می‌شود و هرکدام از این مجموعه ستاره‌ها با نام‌هایی مثل برج ثور، برج جوزا، برج سرطان، برج اسد، برج عقرب، برج حمل، برج سنبله، برج میزان، برج قوس، برج جدی، برج دلو و برج حوت مشخص شده‌اند.

البته شکل هرکدام از صورت‌های فلکی به نام آن‌ها که اکثرا به حیوانات مختلف اشاره دارند، شباهتی ندارد و جالب است بدانیم که در فرهنگ‌های مختلف جهان تقسیم‌بندی آسمان از لحاظ طالع بینی متفاوت است. در اختربینی غربی زودیاک بر اساس سیکل‌های طی شده توسط ماه که در طول یک سال تقریبا 12.4 مرتبه به دور زمین می‌گردد، تقسیم‌بندی شده است.

تقریبا می‌توان گفت که در هر چرخش ماه خورشید در مقابل یکی از صورت‌های فلکی معرفی شده قرار می‌گیرد و با اینکه نور خورشید مانع از دیده شدن صورت فلکی مورد نظر می‌شود، طالع‌بین‌ها با مشخص کردن صورت فلکی مقابل، می‌توانند تشخیص دهند که خورشید در مقابل کدام برج قرار گرفته است.

در این شماتیک خورشید در مقابل برج اسد است و طالع‌بین‌ها در آسمان شب صورت فلکی دلو را می‌بینند.

اختربین‌ها ادعا می‌کنند که هرکدام از 12 صورت فلکی زودیاک آسمان 30 درجه از محدوده چرخش خورشید در آسمان را به خود اختصاص داده که با جمع هرکدام از این مقادیر به تعداد صورت‌های فلکی (12 × 30) به زاویه 360 درجه، یعنی یک دور چرخش خورشیدی در منطقه مورد نظر می‌رسیم.

این در حالی است که هرکدام از برج‌های مورد نظر اندازه‌ای متفاوت با دیگران دارد و به عنوان مثال عبور خورشید از صورت فلکی عقرب تنها 5 روز طول می‌کشد، ولی 38 روز طول خواهد کشید تا ستاره منظومه ما از برج ثور عبور کند. این یکی از دلایلی است که اختصاص دادن هر ماه به یک صورت فلکی، با تقسیم‌بندی زودیاک مطابقت ندارد.

اما دلیل اصلی مطابق نبودن تقسیمات زودیاتک و صورت فلکی‌های قابل رویت در آسمان شب، به حرکت تقدیمی (Precession) سیاره زمین مربوط می‌شود؛ این حرکت به چرخش محوری که سیاره ما به مرکزیت آن گردش می‌کند، مربوط است. به دلیل کج بودن محور مورد نظر نسبت به خط عمود بر صفحه گردش زمین به دور خورشید، صفحه‌ی استوای زمین نسبت به این صفحه زاویه‌دار خواهد بود.

ویدیویی در مورد حرکت تقدیمی زمین و زودیاک

دانشمندان اندازه گرفته‌اند که حرکت تقدیمی زمین هر 25800 سال، یک دور کامل میزند و این حرکت با وجود سرعت بسیار پایین، به ازای هر طول عمر متوسط انسان، یک درجه قرارگیری خورشید در مقابل صورت فلکی زودیاک را جابه‌جا می‌کند. حدودا 150 سال قبل از میلاد مسیح، دانشمندی به نام هیپارخوس (Hipparchus) این حرکت زمین را کشف کرد.

در دوران باستان اولین روز بهار در صورت فلکی حمل (Aries) قرار می‌گرفت، اما حرکت تقدیمی محور زمینی باعث شد تا در سال 100 قبل از میلاد این روز به برج حوت (Pisces) تغییر مکان دهد و گفته شده که تا سال 2700 میلادی اولین روز بهار در این صورت فلکی باقی می‌ماند. در آن سال صورت فلکی دلو (Aquarius) میزبان آخرین روز زمستان خواهد بود و پس از حدود 26 هزار سال، مجددا آغاز بهار به برج حمل بازمی‌گردد.

بنابراین اصول طالع بینی و اختصاص دادن ماه‌های سال به صورت فلکی‌های مختلف زودیاک عملا هیچ پایه و اساس علمی ندارد و پیش‌بینی‌ها و اختصاص دادن هر برج به ماه تولد هر فرد چیزی جز یک سرگرمی ساده و پیش پا افتاده نیست.

به همین دلیل است که ستاره شناسان اصول طالع بینی را به عنوان نوعی سرگرمی برای پیش‌بینی وقایع مناسب می‌دانند، اما دانشمندان همگی تایید کرده‌اند که این اصول هیچ پایه و اساس معتبری ندارد. با وجود تمرکز اختربینی بر روی ارتباط حرکت سیاره‌های و ستاره‌ها به اتفاقات مختلف زندگی ما، طالع‌بین‌ها توجه چندانی به تاثیرات علمی حرکت اجرام آسمانی بر روی یکدیگر و به صورت کلی، تغییر زندگی بشر ندارند.

به عنوان مثال می‌توان گفت که تاثیر گرانش اجرام موجود در منظومه شمسی، در گذشته باعث وقوع عصرهای یخ‌بندان در زمین شده و برخورد مستقیم اجرام آسمانی مانند شهاب‌سنگ‌ها در میلیون‌ها سال پیش باعث از بین رفتن دایناسورها و برتری پستانداران نسبت به سایر جانداران شده است. پس به صورت کلی می‌توان گفت که پیش‌بینی‌ها و تحقیقات ستاره شناسی ما را از وقوع چنین تغییراتی آگاه می‌کنند، اما پیش‌بینی‌های طالع بینی تقریبا هیچ کمکی به بهبود وضعیت بشر نمی‌کنند.