۸ چهره‌ی سرشناس مصر باستان؛ از نفرتیتی تا کلئوپاترا

MacTavish · 6/2/20

تب مصر باستان پس از هر کشف جدیدی در این سرزمین کهن بالا می‌گیرد. پس از کشف مقبره توت‌عنخ‌آمون در سال ۱۹۲۲ میزان علاقه مردم جهان به مصر باستان و فراعنه و چهره‌های سرشناس این تمدن کهن افزایش قابل توجهی یافت.

پاتریشیا کلوین، تاریخ‌نگار می‌پرسد با کدام چهره‌های سرشناس مصر باستان آشنا هستید؟ از کلئوپاترا، ایزیس، نفرتیتی و ... چه می‌دانید؟

۱. توت‌عنخ‌آمون

جسد مومیایی شده و طلایی توت‌عنخ‌آمون در یک مقبره سنگی در بین سه مومیایی دیگر در حالی کشف شد که بعد از سه هزار سال کاملا سالم مانده بود

توت‌عنخ‌آمون که از او به عنوان پادشاه توت یاد می‌شود، پس از کشف شگفت انگیز مقبره‌اش درقرن بیستم تبدیل به مشهورترین فرعون مصر شد.

در یک مقبره سنگی سه تابوت وجود داشت که آخرین آن‌ها تابوت طلایی حاوی بدن مومیایی شده توت عنخ آمون بود. جسدی که سه هزار سال، کاملاً سالم حفظ شده بود.

به رغم شهرت امروزی توت عنخ آمون، دوران فرمانروایی اش بسیار کوتاه بود و تأثیر کمی بر جامعه مصر گذاشت. درواقع او تنها یک پسربچه بود که در نه سالگی تاجگذاری کرد و در سن ۱۹ سالگی پس از ده سال پادشاهی درگذشت.

با این حال، برخی معتقدند که تاثیر او پس از مرگش بیش از دوران حیاتش بود. پس از آنکه افرادی که وارد مقبره‌اش شدند جان خود را از دست دادند، این شایعه شکل گرفت که فرعون کسانی که آرامش مقبره‌اش را برهم زدند نفرین و مجازات می‌کند.

۲. آنوبیس

آنوبیس خدای مردگان بود

آنوبیس در مصر باستان خدای مرگ و مردگان و تدفین بود. او موجودی بود با بدن انسان و سرسیاه رنگ شغال که نماد مرگ و زوال است و همچنین گوش‌های بلند و کشیده به عنوان نماد غرور.

از آنجا که شغال‌ها اغلب برای پیدا کردن غذا اطراف قبرستان‌ها پرسه می‌زدند، این اعتقاد در مصریان باستان به وجود آمد که آن‌ها مراقب مردگان هستند.

بر طبق افسانه‌ها او کسی بود که شیوه مومیایی کردن اجساد را ابداع کرد. مصریان این روش را، همان طور که بقایای جسد توت عنخ آمون نشان می‌دهد، برای حفظ اجساد به کار بستند.

۳. نفرتیتی

نفرتیتی همسرفرعون مصرآخناتن بود و شش دختر از او داشت. او به زیبایی شهره بود و پس از کشف مجسمه نیم تنه‌اش در ۱۹۱۲ در مصر به شهرت رسید.

نفرتیتی وهمسرش بانی یک انقلاب مذهبی بودند. پیشتر، مصری‌ها بیش از یک خدا را می‌پرستیدند، اما این زوج تنها به یک خدا احترام می‌گذاشتند: آتون (خدای خورشید).

نفرتیتی با القابی، چون شاهزاده میراث‌دار، بانوی شکوهمند، عشق شیرین، بانوی دو سرزمین، همسراصلی شاه نیز شناخته می‌شود. او یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ مصر بود، اما مومیایی او هرگز پیدا نشد.

۴. رع

اهرام جیزه در مصر. سه هرم کوچک در پیش زمینه اهرام فرعی یا اهرام ملکه نامیده می‌شوند.
از میان سه هرم بزرگ، کوچکترین منقرع، وسطی خفرع و هرم بزرگ خوفو نامیده می‌شوند

رع، خدای خورشید، به شکل یک انسان با سر شاهین به تصویر کشیده شده است، با تاجی شبیه خورشید بر سرش که یک مار کبرا دور آن پیچیده است. او همواره یکی از شناخته شده‌ترین نماد‌های مصر باستان بوده و "کلید زندگی" یا عنخ در دستان اوست. خدای خورشیدی برای مصریان باستان بسیار مهم بود. آن‌ها اعتقاد داشتند که او خداوند خالق جهان است.

رع چنان برای مصریان مهم بود که فرعون‌ها خود را "پسران را" می‌نامیدند و بخش عمده‌ای از ثروت پادشاهی را صرف ساخت معابد و اهرام و ابلیسک (هرم سنگ) به افتخار او می‌کردند.

۵. رامسس دوم

فرعون بزرگ، رامسس، علاقه زیادی به بنا‌های تاریخی داشت.

چهار مجسمه عظیم از پادشاه مصر رامسس دوم در ورودی معبد بزرگ در ابو سمبل، در نزدیکی اسوان مصر

در زمان رامسس دوم بیشترین ساختمان‌ها و بنا‌های معماری مطرح مصر باستان ساخته شد. بنا‌هایی که بسیاری از‌آن‌ها هنوز هم در مصر در دسترس هستند. رامسس به دلیل داشتن قدرت نظامی و آبادانی که در مصر ایجاد کرد به عنوان یکی از بزرگترین فرمانروایان مصر باستان شناخته می‌شود. او در نود و دو سالگی و پس از شصت و هفت سال حکومت بر مصر، در حالی که بیش از صد فرزند از خود به جای گذاشت، درگذشت.

۶ . ازیریس

تصویر ازیریس و خواهر و همسرش ایزیس، خدایان مصر باستان

ازیریس به دلیل شکل انسانی بدنش (اینکه سر حیوان ندارد و ریش بلند و کشیده‌ای دارد) یکی از قابل تشخیص‌ترین خدایان مصری است. او همچنین سر پوش بلندی به نام "تاج عاطف" بر سر دارد و یک عصا و یک شلاق در دستان اوست. این اشیا نماد سلطنت هستند و اغلب در دستان فرعون‌ها نمایش داده می‌شوند.

ازیریس با خواهران خود ازدواج کرد. او از خواهرش ایزیس پسری به نام حوروس و از دیگر خواهرش نفتیس پسری به نام آنوبیس داشت. متأسفانه برادر حسود ازیریس او را کشت و پس از آن فرمانروای "جهان زیرین" شد. ازیریس احتمالاً محبوب‌ترین و ماندگارترین خدای مصر بود، مردم هزاران سال او را می‌پرستیدند.

۷. حوروس

حوروس پسر آیزیس و ازیریس خدای آسمان بود و سری به شکل شاهین داشت.

او پس از جنگ با عموی حسودش "ستح" پادشاه مصر شد، اما چشمانش را در این نبرد از دست داد. بدین ترتیب چشم حوروس به عنوان طلسمی در مقابل شیاطین و خطرات، به یکی از مهمترین نماد‌های مصر باستان تبدیل شد.

چشم حوروس یکی از مهمترین نماد‌های مصر باستان

این نماد که به آن چشم "وادجت" (ایزدبانوی مصری) هم گفته می‌شود، روی قایق‌ها کشیده می‌شد تا در برابر دریای توفانی از آن‌ها محافظت کند.

۸. آیزیس

آیزیس خدای مهر و مادری بود که به همه عشق می‌ورزید. گفته می‌شود که او بیماران را شفا می‌داد و از کودکان حفاظت می‌کرد.

مصریان او را به عنوان محافظ و مادر فرعون می‌شناختند. تصویر او به همراه خواهرش نفتیس، در بسیاری از تابوت‌های باستانی مصر ترسیم شده است. تصور می‌شد که این نقاشی‌ها از مردگان در برابر ارواح شیطانی محافظت می‌کنند. چهار مجسمه آیزیس از مقبره توت‌عنخ‌آمون محافظت می‌کردند.