علل سوزش معده؛ لطفا جدی بگیرید!

Mahta.ra · 21/1/20

همه‌ی ما گاهی دچار سوزش معده می‌شویم و تجربه‌اش را داریم. ۶۰ میلیون آمریکایی یک بار در ماه دچار سوزش معده می‌شوند، اما علل سوزش معده می‌تواند گیج کننده یا گول زننده هم باشد که باید کاملا جدی گرفته شوند.

سوزش معده بی‌نهایت شایع شده و تعداد افرادی که آن را تجربه می‌کنند هر روز بیشتر هم می‌شود. یکی از علت‌های اولیه‌ی سوزش معده، چاقی است که باعث بیشتر شدن فشار معده می‌شود، بنابراین محتویات معده به سمت مری برمی‌گردد.

عبارت سوزش معده خود به خود علائم را نشان می‌دهد و حتما می‌دانید که احساسی سوزش مانند در بالای معده یا خط میانی قفسه سـ*ـینه است که ممکن است همراه با ریفلاکس اسید معده به مری نیز باشد. به گفته‌ی کارشناسان، سوزش معده، ریفلاکس معده و ریفلاکس مری (GERD) یکی نیستند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

سوزش معده هرچند معمول است، اما چیزی نیست که بتوانید از آن غافل شوید. اگر دارو‌های بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک را مصرف کردید و بهتر نشدید، پس مشکل چیز دیگری است و باید به پزشک مراجعه کنید. استفراغ و کاهش وزن بی‌دلیل نیز تا حدودی نگران کننده‌اند.

اگر سوزش معده‌تان شدید شد و نسبت به حمله قلبی مشکوک شدید، سریع‌تر خود را به اورژانس برسانید.

چرا باید سوزش معده را جدی بگیرید؟

بله، راحت و بی‌درد سر است که داروی سوزش معده مصرف کنید یا نکنید و منتظر بمانید تا احساس بهتری پیدا کنید. برخ از افراد انگار عادت کرده‌اند که با درد زندگی کنند و این طور تصور کنند که این دردی است که بعد از خوردن غذا سراغ‌شان می‌آید و مشکل خاصی هم نیست.

این اصلا عاقلانه نیست؛ به مرور زمان، ریفلاکس اسید موجب آسیب به مخاط مری شده و می‌تواند منجر ب بیماری مری بارت (Barrett’s esophagus) شود، بیماری که در آن سلول‌های دیواره‌ی مری دچار رشد ناهنجار می‌شوند.

مری بارت می‌تواند منجر به سرطان مری شود. هر چند خیلی از بیماران، سرطان مری نمی‌گیرند، اما باید آن را جدی گرفت و درمان به موقع را شروع کرد.

علت‌های سوزش معده

جویدن آدامس نعنایی

هر چند برخی شواهد نشان می‌دهند که جویدن آدامس بدون قند به مدت نیم ساعت بعد از غذا می‌تواند ریفلاکس را کاهش بدهد، اما نعنا، اثری معکوس دارد! به طور کلی نعنا فلفلی برای عده‌ای از افراد محرک است، زیرا دریچه‌ی مری را شُل می‌کند و اجازه می‌دهد مایعات معده به مری برگردند. اگر می‌خواهید آدامس بجوید، نعنایی یا نعنا فلفلی را انتخاب نکنید.

غذا‌های پُر فیبر

حتما می‌گویید خیلی خوب و سالم است که برای ناهار یک کاسه برنج قهوه‌ای همراه با بروکلی و لوبیا سیاه بخورید، پس چرا بعد از آن احساس بدی دارید؟ غذا‌های پُر فیبر معده را خیلی دیرتر ترک می‌کنند و یکی از علت‌های شایع سوزش معده این است که غذا برای مدت طولانی‌تری در سیستم گوارش باقی می‌ماند.

سس کچاپ

حتما شنیده‌اید که غذا‌های اسیدی مانند سس گوجه فرنگی و گوجه فرنگی خام می‌توانند از علت‌های سوزش معده در برخی از افراد باشند. اما شاید ندانید که سس کچاپ نیز می‌تواند چنین اثری بگذارد. حتی مقدار کمی سس کچاپ که معمولا همراه با غذای‌تان می‌خورید می‌تواند مشکل ساز باشد.

جاذبه زمین

یا بهتر بگوییم از دست دادن جاذبه زمین! وقتی که بعد از خوردن غذا دراز می‌کشید، کاهش جاذبه‌ی زمین باعث سوزش معده‌تان می‌تواند بشود. اما در حالت نشسته، غذا و مایعات گوارشی در جهت درست خود حرکت خواهند کرد. دراز کشیدن باعث می‌شود محتویات معده به سمت بالا حرکت کنند و دچار سوزش معده شوید. بعد از خودرن غذا، دو تا سه ساعت صبر کنید و سپس به رختخواب بروید.

شب هنگام

شب از سه جهت باعث سوزش معده می‌شود! شام برای بسیاری از افراد بزرگ‌ترین وعده‌ی غذایی روزشان است و غذا‌های سنگین و دیرهضم می‌خورند (عامل اول). سپس دراز می‌کشیم که بخوابیم (عامل دوم)، و بیشتر آدم‌ها شب‌ها نسبت به درد، حساس‌ترند (عامل سوم). شب‌ها معمولا محیط ساکت‌تر است و ما نسبت به درد، آگاه‌تر و حساس‌تر می‌شویم. پس بهتر است برای شام وعده‌های سبک‌تر بخورید و دو سه ساعت قبل از خواب، شام‌تان را خورده باشید، زیر سرتان بالشی بگذارید که سرتان بالا باشد تا جاذبه زمین بتواند وقتی که شما در خواب هستید، کارش را به درستی انجام بدهد!

فتق هیاتال

چاقی یکی از عواملی است که شما را مستعد بیماری به نام فتق هیاتال می‌کند. در این بیماری بخشی از معده به سمت بالا و درون دیافراگم گیر می‌افتد. درمان سوزش معده در بیماران دچار فتق هیاتال تفاوتی ندارد، مگر اینکه علائمی مانند خونریزی یا زخم معده دیده شود.

کمربند بسیار تنگ

هر پوشش تنگی می‌تواند به معده فشار وارد کند، مثلا لباس زیر یا گن‌های خیلی تنگ و چسبان. این فشار باعث می‌شود اسید معده به سمت بالا جریان پیدا کند. اگر دیدید با پوشیدن لباس تنگ، علائم‌تان تشدید می‌شود پس باید پوشش آزادتری را انتخاب کنید.

شلوار‌های قدیمی

افزایش وزن علاوه بر اینکه فشار وارد بر معده را زیاد می‌کند می‌تواند باعث شود شلوار‌های قبلی برای‌تان تنگ شوند و همانطور که گفتیم فشار وارد بر معده‌تان مضاعف شود.