منشا غیرمنتظره جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی پیدا شد!

MacTavish · 21/1/20

جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی (FRB) که تاکنون توسط تجهیزات ستاره شناسی کشف شده، به محلی غیرمنتظره و عجیب مربوط است. در ادامه به بررسی پدیده مرموز FRB و تازه‌ترین مورد از این پدیده خواهیم پرداخت.

جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی (FRB) در 12 ماه پیش توسط دانشمندان کشف شد و از آن زمان تاکنون،‌ محققان به دنبال پیدا کردن منشا این سیگنال مرموز بوده‌اند. سیگنال‌های FRB یکی از پدیده‌های ناشناخته علم ستاره شناسی هستند که هرچند وقت یک‌بار با ردیابی یکی از آن‌ها توسط تجهیزات پیشرفته مورد استفاده دانشمندان، توجه‌ها مجددا به بحث این سیگنال‌ها جلب می‌شود. با گجت نیوز همراه باشید تا به بررسی تحقیقات مربوط به جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی و منشا عجیب و غیرمنتظره این پدیده بپردازیم.

منشا جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی
محققان اعلام کرده‌اند که تازه‌ترین FRB ردیابی شده که از نوع سیگنال‌های تکرارشونده هم بوده، به کهکشانی مارپیچی در فاصله 500 میلیون سال نوری از زمین مربوط می‌شود؛ به طور دقیق‌تر گفته شده که منطقه‌ای به وسعت 7 سال نوری در این کهکشان که ستاره‌ها در داخل آن به دنیا می‌آیند،‌ منشا اصلی ارسال این سیگنال‌های فضایی تکرارشونده بوده و اطلاعاتی که با پیدا کردن این منشا در اختیار پژوهشگران قرار گرفته باعث دگرگونی تصورات پیشین در مورد این سیگنال‌ها شده است.

ستاره شناسی به نام کنزی نیمو (Kenzie Nimmo) از دانشگاهی در آمستردام هلند، در این رابـ*ـطه می‌گوید که این مورد از FRB پنجمین سیگنالی است که محل ارسال آن مشخص می‌شود و منشا این سیگنال هم با سایر نمونه‌های مشابه پیشین متفاوت است. از طرف دیگر این نزدیک‌ترین محلی است که تا به امروز از آن امواج رادیویی فضایی به سمت زمین ارسال شده‌اند.

نیمو می‌گوید که این اتفاق تفاوت میان سیگنال‌های تکرارشونده و سیگنال‌های دیگر را کمرنگ می‌کند و این احتمال را مطرح می‌کند که شاید این نوع از پدیده‌های ستاره شناسی در سراسر جهان تولید می‌شوند و کشف آن‌ها تنها نیاز به کمی دقت و شرایط محیطی خاصی داشته باشد.

همانطور که گفته شد امواج FRB یکی از مرموزترین پدیده‌های کشف‌شده در جهان هستند که به صورت تشعشعاتی الکترومغناطیسی با مدت زمانی در حد چند میلی‌ثانیه، توسط تلسکوپ‌های رادیویی ردیابی می‌شوند و گفته شده که در همین مدت زمان کوتاه انرژی این سیگنال‌ها می‌تواند در حد 500 میلیون خورشید باشد!

اکثر موارد مربوط به این پدیده از نوع سیگنال‌های تکرارشونده نیستند و به همین دلیل پیدا کردن منشا ارسال آن‌ها به شدت سخت است. با گذشت زمان پیدا کردن سیگنال‌های تکرارشونده راحت‌تر شده است و اولین بار در سال 2017 بود که دانشمندان منشا یک FRB تکرارشونده را کشف کردند. در سال گذشته ستاره شناسان کانادایی اعلام کردند که در جریان آزمایشی به نام “CHIME” هشت موج تکرارشونده دیگر هم ردیابی شده‌اند و جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی که با نام “FRB 180916” شناخته می‌شود هم یکی از این هشت موج بوده است.

تحقیقات در مورد تازه‌ترین سیگنال رادیویی فضایی
مدتی پیش تیمی بین‌المللی از دانشمندان با استفاده از 8 تلسکوپ مشاهدات بیشتری را در محدوده فضایی دریافت FRB 180916 انجام دادند و در طول پنج ساعت تعداد 4 سیگنال از همین نوع توسط تلسکوپ‌ها دریافت شد که به این ترتیب پیدا کردن مرکز ارسال این سیگنال‌ها که کهکشانی با نام “SDSS J015800.28+654253.0” است، ممکن شد.

اولین باری که منشا یک سیگنال تکرارشونده با موفقیت به یک محل مشخص از فضا ارتباط داده شد، سیگنالی به نام “FRB 121102” بود که از کهکشان کوتوله‌ای در فاصله 3 میلیارد سال نوری از ما ارسال می‌شد. بررسی‌ها نشان داد که این FRB از نزدیکی یک سیاه‌چاله کلان جرم در مرکز کهکشان میزبان خود ارسال می‌شد و به احتمال قوی منطقه‌ای مربوط به تولد ستاره‌ها این سیگنال را به وجود آورده بود.

سه سیگنال دیگری هم که به محل مشخصی از فضا ارتباط داده شده‌اند، از کهکشان‌های معمولی‌تری نشات گرفته بودند و تنها یکی از آن‌ها به منطقه‌ای از ستاره‌های در حال تولد مربوط بود. بنیتو مارکوت (Benito Marcote)، یکی از پژوهشگران درگیر تحقیقات این سیگنال‌های فضایی می‌گوید که اولین FRB تکرارشونده ردیابی شده مربوط به کهکشانی کوچک و شرایطی غیرمعمول و شدید بود و با پیدا کردن منشا یک سیگنال تکرارشونده دیگر در تحقیقات اخیر، تصوراتی مانند تفاوت چشم‌گیر بین سیگنال‌های تکرارشونده و دیگر سیگنال‌ها به چالش کشیده شده‌اند.

دلایل احتمالی شکل گرفتن FRB تا به امروز به ستاره‌های نوترونی، سیاه چاله‌ها، تپ اخترهایی با ستاره‌های اطراف، تپ اخترهای در حال انقباض، انفجارهای اشعه گاما و نوعی ستاره به نام “blitzar” ارتباط داده شده است و با اینکه کشف اخیر عامل اصلی شکل‌گیری این سیگنال‌ها را مشخص نکرده، ممکن است بتوان با نتایج این تحقیقات مشخص کرد که سیگنال‌ها از چه چیزهایی به وجود نمی‌آیند.

رامش کاروپوسامی (Ramesh Karuppusamy) از موسسه ستاره شناسی رادیویی مکس پلانک در آلمان در این رابـ*ـطه می‌گوید که پژوهش‌های مربوط به جدیدترین سیگنال رادیویی فضایی احتمال دخالت تشعشعات تپ اخترها در به وجود آمدن FRB را کمرنگ‌تر می‌کند و از طرف دیگر با به‌کارگیری تجهیزات مدرن‌تر در بحث ستاره شناسی رادیویی، مشخص شدن دلیل اصلی به وجود آمدن چنین پدیده مرموزی به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود.

مقاله مربوط تازه‌ترین تحقیقات در مورد جدیدترین FRB کشف‌شده در ژورنال “Nature” به چاپ رسیده است.