سرماخوردگی در بارداری؛ روش‌های درمان و جلوگیری

Mahta.ra · 19/1/20

احتمال ابتلا به سرماخوردگی در زنان باردار زیاد است، زیرا سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. سرماخوردگی فصلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تنفسی در انسان است و میلیون‌ها نفر در سال دچار این وضعیت می‌شوند. دانستن اطلاعات و نکات لازم به هنگام سرماخوردگی در بارداری می‌تواند به سالم ماندن مادر و جنین کمک کند.

روش‌های درمان سرماخوردگی در بارداری

سرماخوردگی در دوران بارداری علاوه بر مصرف دارو، نیاز به رعایت نکات دیگری هم دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

مسکن‌ها

درمان درد در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به استرس، فشار خون بالا و علائم افسردگی شود. دارو‌های بدون نسخه ضد درد شامل دارو‌های ضد التهابی استامینوفن و غیراستروئیدی (NSAIDs) همانند ایبوپروفن هستند.

بر اساس اعلام سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، استفاده از دارو‌های تسکین دهنده درد در دوران بارداری باید با راهنمایی مستقیم پزشک انجام شود، زیرا برخی مطالعات حاکی از خطرات احتمالی استفاده از دارو‌های تسکین دهنده درد در دوران بارداری هستند، بنابراین از مصرف خودسرانه آن‌ها بپرهیزید. در زیر به این دارو‌ها و خطرات احتمالی آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

NSAID‌های تجویز شده ممکن است خطر سقط جنین را در نیمه اول بارداری افزایش دهند.
مسکن‌های مخدردار ممکن است خطر ابتلا به نقص جنین را هنگام مصرف در سه ماهه اول بارداری افزایش دهد.
مصرف استامینوفن در دوران بارداری ممکن است با افزایش خطر ابتلا به کمبود توجه بیش فعالی در کودکان مرتبط باشد.

زنان باردار باید پیش از مصرف هرگونه داروی ضددرد با پزشک خود مشورت کنند.

دارو‌های ضدسرفه

دارو‌های ضدسرفه همانند دکسترومتورفان اغلب جزء دارو‌های بدون نسخه هستند و معمولا مصرف آن در دوز‌های صحیح برای زنان باردار خطری به همراه ندارد، اما باید تا جای ممکن مصرف دارو را به آخرین مرحله رساند و از دارو‌های گیاهی استفاده کرد، البته توجه داشته باشید که زنان باردار پیش از مصرف هرگونه داروی شیمیایی یا گیاهی باید با پزشک خود مشورت کنند.

آنتی هیستامین‌ها

بر اساس نتایج تحقیقات به عمل آمده، هیچ یک از دارو‌های آنتی هیستامین موجود در بازار برای استفاده در دوران بارداری ایمن نیستند. دو دارو بنام سیپروهپتادین و کلرفنیرامین در مادر باردار با علائم موقتی همراه هستند، اما در هنگام استفاده در دوران بارداری با نقایص هنگام تولد مرتبط نیستند. این بدان معنا نیست که مصرف این دارو‌ها کاملا ایمن است، اما هنوز هیچ اثر منفی از آن‌ها گزارش نشده است. به همین دلیل، بسیاری تصمیم می‌گیرند که از مصرف آنتی هیستامین در دوران بارداری خودداری کنند.

دارو‌های ضداحتقان بینی

مطالعات انجام شده بر روی ضداحتقان‌ها به نتایج مختلفی دست یافته است. نتایج برخی مطالعات حاکی از آن هستند که استفاده از دارو‌های ضداحتقان در سه ماهه اول بارداری با خطر همراه است، اما نتایج مطالعات دیگر خطرناک بودن آن برای جنین را تایید نمی‌کنند. به طور کلی، مواد ضداحتقان خوراکی برای استفاده در دوران بارداری نسبتا بی‌خطر است، اما باید تحت نظارت پزشک متخصص مصرف شود. بهتر است بدانید که برای جلوگیری از خطرات سلامتی برای مادر و کودک، نباید از دارو‌های بدون نسخه استفاده کرد.

دارو‌های طبیعی

بسیاری از پزشکان گزینه‌های غیر دارویی را برای درمان علائم سرماخوردگی توصیه می‌کنند. افزایش مایعات به ۸ تا ۱۰ لیوان در روز می‌تواند به سلامت و ایجاد احساس راحتی افراد کمک کند. مصرف آبمیوه‌ها و اسموتی‌ها هم می‌توانند در صورت عدم اشتهای افراد باعث دریافت مواد مغذی شوند. توجه داشته باشید که استراحت طولانی مدت برای بیماران مبتلا به سرماخوردگی مهم است، زیرا به بهبود وضعیت بیمار کمک خواهد کرد.

دراز کشیدن و قرار دادن سر بر روی یک بالش تقریبا بلند هم می‌تواند در بهبود تنفس و سرحال شدن بیمار موثر باشد. استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده در اتاق به جهت پاکسازی بینی و بهبود تنفس موثر بوده و بسیار مناسب است. بد نیست بدانید که استفاده از کیسه آب گرم بر روی سر، سینوس‌ها و شانه‌ها برای کاهش درد و احتقان مفید است.

راه‌های جلوگیری از سرماخوردگی در حین بارداری

یکی از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی در حین بارداری، پیشگیری از بیماری است. پزشکان یکی از مهم‌ترین نکات برای پیشگیری از سرماخوردگی را شستن منظم دست‌ها با صابون و آب گرم می‌دانند. انجام این کار پس از تماس با افراد دیگر و استفاده از وسایل عمومی همانند دستگیره درب‌ها اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. فعال ماندن هم یکی از روش‌های مهم برای جلوگیری در برابر سرماخوردگی محسوب می‌شود.

انجام تمرینات سبک تا متوسط ایمن برای بارداری همانند شنا و دوچرخه سواری در محیط داخلی هم می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش سوخت و ساز بدن کمک کند و باعث گرسنگی افراد شود، البته پیش از انجام این فعالیت‌ها باید پزشک خود را در جریان قرار دهید. مصرف مواد غذایی سالم و مغذی یکی دیگر از عوامل مهم برای پیشگیری از سرماخوردگی است.

لازم به ذکر است که استفاده از انواع مختلف مواد غذایی سالم و تازه به اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک می‌کند. مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و روی هم می‌توانند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و در جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی موثر باشند.

علائم سرماخوردگی در بارداری

خارش بینی یکی از علائم متداول در میان زنان باردار است، زیرا تغییر هورمون‌ها می‌تواند در مجرای بینی تاثیر بگذارد. این وضعیت می‌تواند موجب بروز سر درد شود و با این دو علائم فرد احساس می‌کند که دچار سرماخوردگی شده است، اما باید بدانید در صورتی که زن باردار تنها این دو علائم را تجربه کند، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی نشده است. علائمی که معمولا در اثر سرماخوردگی ایجاد می‌شوند، عبارتند از:

عطسه
آبریزش بینی
گلو درد
سرفه

معمولا علت بروز علائم فوق، تغییرات هورمونی مربوط به بارداری نیست و اگر زنی این علائم را تجربه کند، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی شده است.

خطرات و رسیدگی‌های لازم

سرماخوردگی در دوران بارداری همانند سایر سرماخوردگی‌ها است، اما زنان باردار باید بیشتر مراقب بوده و نکات مختلف را مدنظر خود قرار دهند. در ابتدا مهم‌ترین نکته این است که مطمئن باشید دچار سرماخوردگی شده‌اید نه آنفولانزا، زیرا این دو شرایط دارای علائم مشابهی هستند، اما آنفولانزا شدیدتر بوده و معمولا با تب همراه است. در صورتی که یک زن باردار دچار تب شده باشد، باید با پزشک خود تماس گرفته و توصیه‌های پزشک را انجام دهد.

آیا سرماخوردگی روی کودک تاثیر خواهد گذاشت؟

سرماخوردگی در دوران بارداری معمولا روی کودک تأثیر نمی‌گذارد، زیرا جزء بیماری‌های خفیفی است که به راحتی توسط سیستم ایمنی بدن کنترل می‌شود. با این حال، درجه حرارت بدن و عفونت مادر می‌تواند کودک را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که یک زن باردار دچار تب یا سایر علائم عفونت شده باشد، باید سریعا با پزشک خود صحبت کرده و به منظور کاهش علائم، توصیه‌های پزشک را به دقت انجام دهد.

زمان مناسب جهت مراجعه به پزشک

واکنش بدن در دوران بارداری و غیربارداری برای مقابله با سرماخوردگی متفاوت نیست. علائم ناشی از سرماخوردگی در دوران بارداری معمولا موقتی بوده و در بیشتر موارد طی ۲ هفته از بین خواهند رفت. در صورتی که زن باردار دچار علائمی همانند تب بالای ۱۰۰.۴ درجه فارنهایت و سرفه مخاطی زرد یا سبز رنگ شود، باید فورا به پزشک مراجعه کند. به طول انجامیدن علائم بیش از ۲ هفته هم غیرطبیعی بوده و باید با پزشک در این باره صحبت کرد.