اگزومارس ، آماده مطالعه دقیق جو سیاره مریخ

MacTavish · 11/10/19

بعد از سفری طولانی، ماموریت اگزومارس (ExoMars) هم‌اکنون در مقصدش، سیاره سرخ به سر می‌برد و کار خود را از هفته دیگر آغاز می‌کند. مدارگرد ردیاب گاز (TGO) اولین رصدهای خود را برای مطالعه دقیق جو سیاره مریخ به زودی آغاز خواهد کرد. اینگونه اطلاعات اولیه لازم را برای بخش دوم ماموریت اگزومارس که دو سال دیگر شروع خواهد شد، جمع‌آوری می‌کند.

این ماموریت مشترک سازمان فضایی اروپا و روسیه که در تاریخ 19 اکتبر به مریخ رسید، در مداری بسیار بیضوی‌شکل و با تناوب 4.2 روز به دور مریخ در گردش است. اوج و حضیض کنونی این مدار، 230 و 98000 کیلومتر است که با ترمزهای فضایی که در این مدارگرد تعبیه شده، آرام آرام به مداری دایروی شکل تغییر می‌کند. زمانی که اگزومارس به ارتفاع تقریبا ثابت 400 کیلومتری در سال 2018 رسید، آنگاه ماموریت اصلی TGO آغاز خواهد شد.

تا قبل از این زمان، اگزومارس آن قدر از سیاره دور خواهد بود (اوج مداری) یا آن قدر سریع در اطراف مریخ حرکت خواهد کرد که عملکرد بهینه‌ای نمی‌تواند داشته باشد (می‌دانید که در مدارهای بیضوی، وقتی مدارگرد به جرم اصلی نزدیک است، بسیار سریع حرکت می‌کند). با این حال در این مدت TGO بیکار نمی‌نشیند و مسئولین این بخش از اگزومارس، ابزارهای اندازه‌گیری آن را از هفته دیگر روشن کرده و تنظیمات اولیه را بر روی آنها انجام خواهند داد.

آشکارساز نوترونی این ماموریت نیز به گونه‌ای طراحی شده است تا به جستجوی نوترون‌هایی بپردازد که از برخورد پرتوهای کیهانی روی مریخ شکل می‌گیرند. اینگونه دانشمندان می‌توانند در مورد ترکیبات سازنده سطح مریخ و همچنین وجود آب مایع تا عمق دو متری آن، اطلاعات بیشتری کسب کنند.

علاوه بر اینها، دو ابزار اصلی دیگر اگزومارس، به برآورد موجودی عناصر مختلف در جو مریخ خواهند پرداخت. به ویژه آنها به دنبال یافتن میزان متان موجود در جو خواهند بود؛ عنصری که نقش کلیدی در حیات نوع میکروبی دارد. برای این کار، این ماموریت به طور مایل به درون جو مریخ خواهد نگریست تا نور خورشید تابیده بر جو را نیز آشکار کند و اینگونه میزان تاثیر آن را بر روی ترکیبات جو اندازه‌گیری کند.

در کنار اینگونه ابزارها، دوربین تصویربرداری TGO شروع به گرفتن نخستین تصاویرش از مریخ و ستاره‌ها خواهد کرد تا در کالیبره‌کردن آن نسبت به سطح مریخ کمک کند. گرفتن تصاویر پیوسته دانشمندان را قادر خواهد ساخت تا ارتفاع عوارض سطحی مختلف را تعیین کنند. در نهایت پس از گرفتن این تصاویر نوبت به ثبت تصاویری از قمر مریخ، فوبوس خواهد رسید.

پیش از آنکه TGO بتواند اطلاعات خود را کامل کند، برای کارکرد بهتر، به داده‌های حاصل از مریخ‌نوردهای کنجکاوی و فرصت متکی خواهد بود.