کشف یکی از پرجرم ترین ابرخوشه های مخفی در عالم

MacTavish · 11/10/19

ابرها و گازهای چگال کهکشان راه شیری ما، مانع دیدن بسیاری از اجرامی می‌شود که در پشت این ساختارها و خارج از کهکشان قرار گرفته‌اند. اما به تازگی ستاره‌شناسان موفق به کشف یکی از پرجرم ترین ابرخوشه های کیهان شده‌اند که تاکنون در پشت همین بخش از آسمان، پنهان شده بود؛ ابرخوشه‌ای شامل چندین خوشه کهکشانی که هرکدام از این خوشه‌ها، خود شامل صدها و هزاران کهکشان‌اند. مقایسه کنید با خوشه محلی که کهکشان ما نیز جزو آن بوده و دارای تنها حدود 40 کهکشان است.

Kraan-Korteweg و تیمش که موفق به کشف این ابرخوشه شده‌اند، می‌گویند:

باور کردنش مشکل است که چنین ساختار عظیمی، به ناگهان این‌گونه خودنمایی کند.

این ابرخوشه در یکی از صورت‌های فلکی نیم‌کره جنوبی آسمان به نام بادبان کشف و به همین اسم نیز نام‌گذاری شده است.

غولی پنهان ماورای کهکشان راه شیری

محل ابرخوشه شاپلی و هم‌دم تازه کشف شده آن: ابرخوشه بادبان

شاید قبولش سخت باشد که چرا یکی از پرجرم ترین ابرخوشه های کیهان، تاکنون کشف نشده بود، اما اگر به جایگاه خودمان در کهکشان دقت کنیم، دلیل این اتفاق مشخص می‌شود.

کهکشان راه شیری شامل بیش از 100 میلیارد ستاره، میلیاردها سیاره و مقادیر زیادی گاز و غبار کهکشانی است. این مجموعه مانند آزمایشگاه طبیعی بسیار بزرگی است که اجازه مطالعه موضوعات بسیاری را به دانشمندان می‌دهد. مواردی همچون سیاهچاله‌ها، تشکیل ساختارهای ستاره‌ای و سیاراتی که می‌توانند پذیرای حیات باشند. اما اگر شما ستاره‌شناسی باشید که هدفتان مطالعه اجرام ماورای کهکشان خودمان باشد، تمامی این اجرام سر راه دید شما قرار گرفته و کارتان را مشکل خواهند کرد.

محل قرار گیری زمین و خوشید در کهکشان راه شیری

این مشکل برای اجرامی که در راستای صفحه کهکشان راه شیری قرار گرفته‌اند، بیشتر خواهد بود. کمان زیبای کهکشان را که در شب‌های اقامت‌تان در کویر دیده‌اید، به یاد بیاورید. این حجم زیاد از گاز و غبار و ستاره، مانعی بزرگ برای دیدن اجرام پشت آن محسوب می‌شود.

کمان راه شیری که در واقع همان صفحه کهکشانی راه شیری است.

این گروه محقق، برای رسیدن به هدف خود و کشف آن چیزی که در پشت این مانع قرار گرفته است، از داده‌های چندین تلسکوپ در آفریقا، استرالیا و یک تلسکوپ اشعه ایکس استفاده کردند. با ترکیب این داده‌ها، میزان سرعت دور شدن کهکشان‌های مختلف که در بالا و پایین این صفحه کهکشانی قرار گرفته‌اند، محاسبه شد. پس از این بود که معلوم شد تمامی این کهکشان‌ها، در حال حرکت به سوی جهتی یکسان هستند. محلی که بایستی شامل تعداد زیادی کهکشان باشد تا بتواند چنین اثری را بر روی کهکشان‌های دورتر بگذارد.

ساختارهای عالم به ترتیب از کوچک به بزرگ شامل این موارد است: منظومه ستاره‌ای، کهکشان، خوشه کهکشانی، ابرخوشه

تخمین محققان این است که ابرخوشه بادبان جرمی در حدود جرم ابرخوشه شاپلی (Shapley) با بیش از 8600 کهکشان دارد که در فاصله 650 میلیون سال نوری از ما واقع شده است. اگر تعداد ستاره‌های متوسط یک کهکشان را برابر 100 میلیارد ستاره بگیریم، در این صورت ابرخوشه بادبان دارای 1000 تا 10000 تریلیون ستاره خواهد بود!

محاسبات این گروه نشان می‌دهد که ابرخوشه بادبان در فاصله 800 میلیون سال نوری از ما قرار گرفته و با سرعت 18 هزار کیلومتر در ثانیه در حال دورشدن از ماست. با وجود چنین فاصله زیادی نمی‌توان تاثیر گرانشی این ابرخوشه عظیم بر خوشه محلی، که کهکشان ما نیز شامل آن است را نادیده گرفت. این تاثیر باعث شده که مجموعه کهکشان‌های خوشه محلی، افزایش سرعتی برابر 50 کیلومتر بر ثانیه، به سمت ابرخوشه بادبان داشته باشند.