کشف قمر برای یکی دیگر از سیارات کوتوله منظومه شمسی

MacTavish · 10/10/19

داشتن قمر برای هشت سیاره منظومه شمسی چیز عجیبی نیست و به جز عطارد و زهره، هرکدام دارای یک یا چندین قمر هستند. اما اکنون داشتن قمر برای سیارات کوتوله نیز دیگر پدیده نادری نیست.

سومین سیاره کوتوله بزرگ در منظومه خورشیدی ما به نام 2007OR10 قطری در حدود 1540 کیلومتر دارد. سه تلسکوپ ناسا وجود قمر برای این سیاره کوتوله را تایید کرده‌اند. به این صورت می‌توان گفت که هر سیاره کوتوله با قطر بیش از هزار کیلومتر، به احتمال زیاد دارای قمر نیز هست.

ستاره‌شناسان زمانی به این فکر افتادند که 2007OR10 ممکن است قمر داشته باشد که تصاویر تلسکوپ کپلر نشان دادند، سرعت چرخش این سیاره کوتوله به طور غیر عادی بسیار کم است. معمولا اجرام موجود در کمربند کوییپر، در کمتر از 24 ساعت یک بار به دور خودشان می‌چرخند. اما 45 ساعت طول می‌کشد تا این سیاره کوتوله، یک بار به دور خودش چرخش کند. به همین دلیل، ستاره‌شناسان احتمال دادند تا اثرات گرانشی یک قمر برای این سیاره، چرخش آن را تا این اندازه کند می‌کند.

لیستی از سیارات کوتوله بزرگ منظومه خورشیدی

برای اطمینان از وجود چنین قمری، ستاره‌شناسان به جستجو در میان تصاویر هابل پرداختند. در دو تصویر هابل که در سال‌های 2009 و 2010 از این سیاره کوتوله گرفته شده بود، قمر آن مشخص بود. به دلیل آنکه این قمر فوق‌العاده کم‌نور است، محققان پیشین پی به وجود آن نبرده بودند. برای تخمین اندازه این قمر، از تصاویر گرمایی تلسکوپ هرشل استفاده شد و قطری در حدود 240 تا 400 کیلومتر برای آن تخمین زده شد.

مشاهده تصاویر تلسکوپ هابل، این اطمینان را به ما می‌دهد که این دو جرم، از نظر گرانشی به هم وابسته هستند. اما از آنجایی که نوع مدار این قمر به دور سیاره 2007OR10 را نمی‌دانیم، در مورد علت کاهش سرعت چرخشی سیاره نیز نمی‌توان اظهار نظر درستی کرد.

موضوع مهم‌تر، این است که می‌دانیم تقریبا تمامی سیارات کوتوله بزرگ ، دارای قمر هستند. سال گذشته نیز برای سیاره کوتوله Makemake قمری کشف شده بود. تا کنون تنها سیاره کوتوله سدنا است که ظاهرا قمری ندارد. چنین کشف‌هایی، راهی برای درک بهتر چگونگی شکل‌گیری این سیارات، در اختیار ما می‌گذارد. احتمال دارد این قمرها، در نتیجه برخوردهایی در ابتدای پیدایش منظومه شمسی، شکل گرفته باشند. چرا که اگر چنین برخوردهایی بسیار متداول بوده، ایجاد اینگونه قمرهایی نیز کار آسانی بوده است.