وقوع بزرگترین شراره خورشیدی 12 سال گذشته و تاثیرات جالب‌توجه آن بر زمین

MacTavish · 10/10/19

بزرگترین شراره خورشیدی 12 سال گذشته به تازگی از اتمسفر خورشید آزاد شده است. در ادامه به بررسی این پدیده جالب و تاثیرات آن بر زمین می‌پردازیم.

شراره خورشیدی (Solar Flare) انفجاری بزرگ در جو خورشید است که با آزاد شدن مقادیر زیادی انرژی همراه بوده و به شکل حلقه‌های پلاسما از سطح ستاره‌ منظومه‌ی ما آزاد می‌شود. در صبح روز چهارشنبه گذشته (به وقت ساحل شرقی آمریکا) هم وقوع دو مورد از این انفجارها که در نوع خود به عنوان کلاس ایکس (X-class) دسته‌بندی می‌شوند، باعث صدمه دیدن وسایل ارتباط رادیویی موجود در زمین شد و مجددا توجه‌ها را به این پدیده جلب کرد.

شراره خورشیدی کلاس ایکس به عنوان بزرگترین نوع شراره‌های ثبت‌شده در تاریخ شناخته می‌شود که حلقه‌های آن‌ ده‌ها برابر از ابعاد سیاره زمین بزرگ‌تر است. دو انفجار اخیر هم که به ترتیب در ساعات 13:40 و 16:33 به وقت ایران، با قدرت‌های X2.2 و X9.3 رخ دادند، از این نوع کلاس بودند؛ وقوع این فوران‌های خورشیدی از سال 1384 تاکنون گزارش نشده بود. در فایل گیفی که در ادامه می‌بینیم، یکی از شراره‌های خورشیدی از نگاه دوربینی مخصوص به ثبت رسیده است.

در حال حاضر دو منطقه‌ی فعال یا همان لکه خورشیدی (Sunspot) در سطح ستاره‌ی ما وجود دارد که این دو انفجار خورشیدی عظیم از منطقه‌ی کوچک‌تری با نام «اِی آر 2673»‌ آزاد شده‌اند. این منطقه عرضی هفت برابر سیاره زمین داشته و در چند روز گذشته، یک شراره خورشیدی کلاس ام (M-class) نیز از آن فوران کرده است.

شراره های خورشیدی تاثیرات جالبی بر روی زندگی در زمین دارند؛ بر اساس اطلاعات منتشرشده از اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا (NOAA)، دو انفجار اخیر وسایل رادیویی فرکانس بالا را از کار انداخته و در کار ابزار فرکانس پایین اختلال ایجاد کرده‌اند.

دانشمندان که پدیده شراره خورشیدی را با نام خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) هم می‌شناسند،‌ ادعا کرده‌اند که ذرات آزادشده از این انفجارها به احتمال قوی باعث به وجود آمدن شفق‌های زیبایی در آسمان خواهند شد که دلیل آن، تداخل جرم جداشده از خورشید با مگنتوسفر (Magnetosphere) زمین است؛ پس انتظار می‌رود که در چند روز آینده شاهد مناظر زیبایی در آسمان باشیم.

در مورد وقوع فوران خورشیدی در گذشته می‌توان به انفجاری با قدرت X9 در سال 1385 و فوران دیگری با قدرت X17 در سال 1384 اشاره کرد. بزرگترین شراره خورشیدی ثبت‌شده در تاریخ هم به سال 1382 برمی‌گردد که فورانی با قدرت باورنکردنی X28 از اتمسفر خورشید آزاد شد؛ در زمان وقوع این اتفاق زمین در زاویه‌ی مناسبی از ستاره میزبانش قرار داشت و ضربه‌ی شدیدی به سیاره ما وارد نشد،‌ اما با این وجود انرژی آزادشده سنسورهای ناسا را با مشکلات منحصر به فردی روبه‌رو کردند.

در مورد پدیده لکه خورشیدی هم جالب است بدانید که میزان فعالیت و عمر هرکدام از این مناطق متفاوت است؛ طولانی‌ترین زمانی که وجود یک لکه خورشیدی بر روی ستاره ما گزارش شده، مدت شش ماه بوده است که در طول این مدت شراره ‌های خورشیدی بسیاری از آن آزاد شدند. با این تفاسیر، بسته به طول عمر لکه‌ی اِی آر 2673 و فعالیت‌های آن این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک وقوع پدیده‌های مشابهی را در جو خورشید شاهد باشیم.