ناسا با کمک هوش مصنوعی گوگل، از کشف منظومه ستاره ای کپلر-90 خبر داد!

MacTavish · 4/10/19

تلسکوپ فضایی کپلر ناسا با کمک هوش مصنوعی گوگل، موفق به کشف منظومه ستاره ای کپلر-90 شد؛ منظومه‌ای که شباهت بسیاری به منظومه شمسی دارد!

همانطور که وعده داده شد، لحظاتی پیش کنفرانس آژانس فضایی ناسا در رابـ*ـطه با اکتشاف جدید تلسکوپ فضایی کپلر منتشر شد. همزمان با اعلام زمان‌بندی این کنفرانس، شایعات و گمانه‌زنی‌ها پیرامون این رویداد قوت گرفت و تیتر اول رسانه‌های مختلف را به خود اختصاص داد.

آژانس فضایی ناسا، لحظاتی پیش از کشف منظومه ستاره ای کپلر-90 (Kepler-90) خبر داد؛ منظومه‌ای که تعداد سیارات آن با منظومه شمسی برابری می‌کند.

این اکتشاف جدید نشان می‌دهد که سامانه‌هایی مشابه با منظومه شمسی، ممکن است در هر نقطه دیگری از کیهان نیز وجود داشته باشند. ستاره کپلر-90 و سیستم خورشیدی مربوط به آن، تماما توسط تلسکوپ فضایی کپلر کشف شده‌اند و همکاری ناسا با سیستم هوش مصنوعی گوگل، 2 جهان جدید از این منظومه ستاره‌ای را معرفی می‌کند.

کپلر-90، نام ستاره‌ای از نوع G در فاصله 2545 سال نوری زمین است که در صورت فلکی اژدها (Draco) واقع شده و به عنوان جدیدترین اکتشاف تلسکوپ فضایی کپلر به شمار می‌رود. شیوه انجام کار بدین صورت است که تلسکوپ فضایی کپلر، داده‌های خود را به زمین ارسال و کامپیوتری مجهز به هوش مصنوعی، سیگنال‌های دریافتی را آنالیز می‌کند. طی این دستاورد، دو سیاره جدید در منظومه ستاره ای کپلر-90 کشف شد که ویژگی‌های آنان جالب توجه هستند.

این نشان می‌دهد که آنالیز داده‌ها به کمک سیستم هوش مصنوعی، شانس اکتشاف سیارات فراخورشیدی با ویژگی‌های مناسب برای حیات را افزایش می‌دهد. تلسکوپ فضایی کپلر در طول فعالیت 4 سال اخیر خود، بیش از 35 هزار سیگنال احتمالی مربوط به سیارات فراخورشیدی را کشف کرده است؛ این رقم بسیار بیشتر از آن چیزی‌ست که بتوان آن را بدون استفاده از هوش مصنوعی مورد بررسی قرار داد. در همین راستا، پاول هرتز (Paul Hertz) به عنوان مدیر بخش اخترفیزیکدانان در مرکز ناسا اظهار کرد:

همانطور که انتظار می‌رفت، اکتشافات هیجان‌انگیزی در میان داده‌های ارسالی تلسکوپ فضایی کپلر به زمین ارسال شده است. امروز با استفاده از ابزاری مناسب (هوش مصنوعی)، می‌توان آن‌ها را با دقت بسیار بیشتری مورد تحلیل و بررسی قرار داد. این اکتشاف نشان می‌دهد که داده‌های ما، در آینده‌ همانند گنجینه‌ای گرانبها توسط سایر محققان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

آندره وندربرگ (Andrew Vanderburg)، دانشمند فوق دکترای ستاره‌شناسی در ناسا در رابـ*ـطه با این اکتشاف جدید اظهار کرد که در صورت عدم کشف سامانه دیگری همانند منظومه شمسی، به شدت غافل‌گیر می‌شد؛ چرا که احتمالا وجود چنین منظومه‌هایی در سایر نقاط کیهان امری رایج و معمولی خواهد بود. در واقع می‌توان گفت که این اکتشاف، احتمالا آخرین مورد از آن نخواهد بود و بر همین اساس، منظومه شمسی را نمی‌توان یک سامانه نادر در دنیا به شمار آورد.

در واقع، سیستم ستاره ای کپلر-90 ممکن است سیارات بیشتری را در خود جای داده باشد که هنوز قادر به تشخیص آن نیستیم. با این حال، هنوز به طور دقیق مشخص نیست که کدام یک از این سیارات بزرگ‌تر هستند.

سیارات در منظومه ستاره ای کپلر-90 بسیار نزدیک به هم بوده و در عین حال کاملا هم پایدار هستند. به بیان دیگر، منظومه ستاره‌ ای کپلر-90 را می‌توان یک نسخه کوچک‌تر از منظومه شمسی به شمار آورد. در فضای داخلی این منظومه، سیارات کوچک‌تر و در فضای خارجی آن، سیاراتی بزرگ‌تر قرار گرفته‌اند؛ با این تفاوت که فواصل این سیاره‌ها بسیار نزدیک به هم است.

کپلر-90 احتمالا سامانه‌ای مناسب برای جستجوی حیات نیست. اما اکتشاف این منظومه 8 سیاره‌ای، شانس موفقیت در جستجوی حیات بیگانه را بر حسب تعداد خود افزایش می‌دهد؛ چرا که در پهنه گیتی، تعداد سیارات فراخورشیدی بسیار بیشتر از تصورات پیشین ما هستند.

سیاره کپلر-90 آی (Kepler-90i)، یک دنیای جالب توجه و بسیار داغ است که هر 14.4 روز یک بار در مدار ستاره خود گردش می‌کند. علاوه بر این، ستاره‌شناسان یک سیاره دیگر را نیز در مدار ستاره کپلر-80 (Kepler-80) کشف کرده‌اند.

این سیارات درست همانند هزاران سیاره دیگر، با تماشای آسمان توسط تلسکوپ فضایی کپلر کشف شده‌اند. زمانی که سیارات از مقابل ستاره خوب عبور می‌کنند، بخشی از روشنایی ستاره افت می‌کند و همین امر دانشمندان را در شناخت سرعت و مشخصه‌های سیارات آنان یاری می‌کند.

بخش مهمی از این روند، به تشخیص الگوها بستگی دارد که تا پیش از این، توسط آنالیز دستی داده‌ها صورت می‌گرفت. اما یافته‌های جدید، حاصل همکاری ناسا و هوش مصنوعی گوگل هستند که با دقت بسیار بیشتری به تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده می‌پردازد. این اولین بار است که شبکه‌های عصبی، برای کشف سیارات فراخورشیدی در داده‌های کپلر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دانشمندان امیدوارند که با استفاده از تکنولوژی مشابه با آن، بتوانند سایر مجموعه داده‌های کپلر یا سایر تلسکوپ‌ها را مورد بررسی قرار دهد. تلسکوپ فضایی کپلر در طی فعالیت چندین ساله خود، مجموعه‌ای از داده‌ها را به زمین مخابره کرده که بسیاری از آنان، حاوی اطلاعاتی بسیار مفید از سیارات احتمالی هستند.