شواهد وجود ابرسازه فضایی در ستاره تبی کمرنگ‌تر می‌شود

MacTavish · 4/10/19

ستاره تبی یا KIC 8462852 یکی از گزینه‌های جذاب برای علاقه‌مندان به موجودات فضایی است. احتمال وجود ابرسازه ساخت بیگانگان در اطراف این ستاره، باعث چنین جذابیتی برای این ستاره شده است. اما احتمال وجود این ابرسازه چقدر است؟

ستاره تبی یا KIC 8462852 از زمان کشفش، با رفتارهای غیرعادی خود سوال‌های زیادی را در پی داشته است. این ستاره که در سال 2015 کشف شد، منحنی نوری بسیار عجیبی داشت که تاکنون مشابه آن دیده نشده بود. از همان زمان احتمالات گوناگونی برای توجیه این رفتار ارایه شد که جنجالی‌ترین آنها، وجود یک ابرسازه فضایی در اطراف این ستاره بود که توسط موجودات بیگانه ساخته شده و برای بهره‌گیری از نور ستاره از آن استفاده می‌شد.

Jason Wright از دانشگاه پن استیت می‌گوید که این ستاره عجیب‌ترین ستاره‌ای است که تاکنون کشف شده و علت کاهش ناگهانی شار نوری آن همچنان مشخص نیست. اما به تازگی با مشارکت 200 ستاره‌شناس، به نظر می‌رسد که احتمال وجود ابرسازه را باید ناممکن یا نامحتمل دانست.

Tabetha Boyajian نویسنده اصلی تحقیق جدید که به تازگی چاپ شده است می گوید:

محتمل‌ترین گزینه برای رفتار غیرعادی این ستاره، گرد و غبار است.

معمای ستاره تبی

کاهش نور عجیب ستاره تبی، اولین بار توسط تلسکوپ کپلر کشف شد. تلسکوپی که از سال 2009 تا 2013 به رصد و اندازه‌گیری روشنایی بیش از 145 هزار ستاره مشغول بود. اما در حقیقت در سال 2010 بود که رفتار خاص ستاره تبی توسط گروهی به نام “شکارچی سیارات” کشف شد. این گروه شهروند – دانشمند به جستجو در داده‌های کپلر پرداخته تا کاهش نور ستاره‌ها را بررسی کنند. کاهشی که می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک سیاره در اطراف ستاره مورد نظر باشد. فعالیت این گروه به کشف هزاران سیاره فراخورشیدی شامل ده‌ها مورد سیاره مشابه زمین کمک بسیاری کرده است.

تصویری نمایشی از تلسکوپ کپلر

طی این فعالیت‌ها، چندین نفر از شرکت‌کنندگان این فعالیت علمی، ستاره KIC 8462852 را به عنوان یک مورد جالب و حتی عجیب معرفی کردند. به این صورت که در دوره‌های 5 تا 80 روزه، روشنایی این ستاره تا 22% مقدار اصلی آن کاهش می‌یافت. هیچ سیاره‌ای نمی‌تواند باعث چنین کاهش زیادی در نور یک ستاره شود.

در سال 2015، Boyajian و چند نفر دیگر از ستاره‌شناسان حرفه‌ای با بررسی دقیق داده‌های موجود از این ستاره، تایید کردند که چنین رفتاری پیش از این سابقه نداشته است.

در طول دو سال گذشته، توضیحات بسیاری برای توجیه این رفتار ارائه شده است. جنجالی‌ترین آنها وجود یک ابرسازه دست‌ساخت موجودات فضایی بوده که برای بهره‌گیری از نور ستاره در اطراف آن کار گذاشته‌اند. وجود بقایای یک سیاره نابود شده، یک ستاره بیضوی‌شکل که با چرخشش نور‌ آن کم و زیاد می‌شود، سیلی از ذرات مربوط به دنباله‌دارها اطراف ستاره، ابرهای گرد و غبار عظیم و تغییرات نوری شدید خود ستاره از جمله دیگر توضیحات احتمالی برای منشا این رفتار شمرده می‌شوند. اما بدون داده‌های جدید نمی‌توان در مورد هیچکدام از این موارد اطمینان کافی داشت.

کمک همگانی برای حل این معما

تصویری خیالی از ستاره تبی و گرد و غبار اطراف آن

زمانی که دسترسی به رصدخانه‌های دولتی یا هزینه لازم برای بهره‌گیری از رصدخانه‌های خصوصی فراهم نبود، تیم تحقیقاتی تصمیم گرفت تا منجمان آماتور کمک بگیرد.

Wright در مصاحبه‌ای ویدئویی می‌گوید:

اگر در زمانی که نور ستاره رو به افول است، از آن تصویربرداری کنیم، امکان مطالعه ساختار سدکننده نور ستاره فراهم می‌شود.

تلاش‌های این تیم سرانجام نتیجه داد تا بتوانند با صرف کمک هزینه‌ای معادل 107 هزار دلار، از مجموعه تلسکوژ‌های Las Cumbres استفاده کنند. این مجموعه تلسکوپ‌ها در سرتاسر کره زمین قرار داشته و امکان مطالعه پیوسته جرم مورد نظر را فراهم می‌کنند.

این تیم ستاره تبی را در طول ده ماه گذشته و در طول موج‌های مختلف نور رصد کردند. یکی از یافته‌های این مجموعه رصدها این بود که هر جسمی که نور این ستاره را سد می‌کند، این کار را به طور کامل و در تمامی طول موج‌ها انجام نمی‌دهد. یعنی به طور مثال نور آبی بیشتر از نور قرمز توسط این جسم ناشناخته سد می‌شود.

Boyajian می‌گوید:

هر چیزی که بین ما و این ستاره قرار گرفته است، کاملا کدر نیست. این یعنی که با سیاره و یا ابرسازه موجودات فضایی روبرو نیستیم.

علاوه بر آن، رصدهای این چندماهه نشان دادند که ستاره تبی بیضوی شکل نیست. همچنین احتمال یک برخورد سیاره‌ای در این سیستم کم است، چرا که چنین رخدادی باعث افزایش دمایی زیادی می‌شود و آثار افزایش ناگهانی دما مشاهده نشده است.

به نظر می‌رسد که بایستی با احتمال وجود ابرسازه فضایی در اطراف ستاره تبی خداحافظی کنیم.

این تیم تحقیقاتی، تاکنون تنها 10 درصد از داده‌های بدست‌امده را تجزیه و تحلیل کرده و هنوز حجم زیادی از داده‌های این ستاره برای تحلیل کامل باقی مانده است. wright می‌گوید تصور کنید در روز کریسمس تمامی دوستانتان به شما کتاب هدیه دهند! شما نمی‌دانید از کدام یک باید شروع کنید. وضعیت داده‌های موجود این ستاره چنین حالتی دارد. اما هرچقدر کار دشوار باشد، بایستی زودتر به اتمام برسد و معمای این ستاره به طور کامل حل شود.

تلسکوپ کپلر تنها به گوشه‌ای از آسمان نگریسته و 100 هزار ستاره را بررسی کرده است. صدها میلیارد ستاره دیگر در آسمان وجود دارد که هنوز تلسکوپی با دقت تلسکوپ کپلر آنها را رصد نکرده است. بنابراین ممکن است میلیون‌ها ستاره دیگر با وضعیتی مشابه این ستاره وجود داشته باشند که هنوز آنها را کشف نکرده‌ایم.