مشاهده باد فرا سریع نشات گرفته از دوران ابتدایی کیهان

MacTavish · 2/10/19

مشاهده باد فرا سریع نشات گرفته از کیهان در دوران ابتدایی شکل گیری، رویدادی منحصر‌به‌فرد و در نوع خود بسیار حیرت‌انگیز است.

مشاهده باد فرا سریع از کهکشانی با فاصله بسیار دور از زمین و از دوران ابتدایی شکل گیری کیهان برای اخترشناسان موضوعی بسیار هیجان‌انگیز است. کهکشان ها رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان می‌دهند و برخی از این رفتارها در همه آنها یکسان بوده و برخی دیگر منحصر به یک کهکشان خاص است. در این بین یک رفتار مشترک در میان کهکشان‌ها وجود دارد که شبیه به رفتار حیوانات خانگی است.

کهکشان‌ها نیز مانند حیوانات خانگی نیاز دارند که دائما تغذیه شوند. در واقع آنها برای مدتی طولانی نیاز به تغذیه ممتد دارند. شاید تغذیه شدید حیوانات خانگی آنها را شاد کند، اما در بلند‌مدت می‌تواند برای آنها مخاطراتی به همراه داشته باشد.

اگر کهکشانی باشد که با سرعت بالا و در حجم بزرگ تغذیه شود، این امر به ضرر کهکشان خواهد بود. اگر به کهکشان همه سوخت و غذای مورد نیاز را در دوران ابتدای شکل‌گیری بدهید اتفاق عجیبی رخ خواهد داد؛ این اتفاق همان چیزی است که ستاره شناسان آن را ستاره فشانی می‌نامند. در واقع این روند منجر به شکل‌گیری کهکشان ستاره فشان می‌شود که مرگ زود هنگام از ویژگی‌های مشترک آنهاست.

مشاهده باد فرا سریع نشات گرفته از یک کهکشان ستاره فشان

کهکشان ستاره‌فشان یا Starburst galaxy به گونه‌ای از کهکشان گفته می‌شود که نرخ بالاتری ار فرایند تشکیل ستاره‌ای را نشان می‌دهد. این کهکشان‌ها اغلب شامل کهکشان‌هایی می‌شوند که با دیگر کهکشان‌ها تصادف و یا برخورد نزدیکی داشته است و از ویژگی‌های بارز آنها انتشار بیش از حد امواج رادیویی و نور فرو سرخ است.

همچنین کهکشان ستاره‌فشان سوخت مورد نیاز خود را به سرعت و در حجم بالا می‌بلعد و به سرعت آنها رابه ستاره تبدیل می‌کند. بر این اساس کهکشان های ستاره‌فشان نمی‌توانند روند طبیعی رشد را طی کرده و به دوران بزرگ‌سالی خود برسند، بلکه در دوران جوانی و قبل از بلوغ کامل می‌میرند. آنها نمی‌توانند فرایندی که دیگر کهکشان‌ها مانند راه شیری طی می کنند را طی نمایند.

با این وجود برخی از کهکشان های ستاره فشان از یک ساز و کار دفاعی برای فرار از این سرنوشت شوم برخوردارند که همان باد کهکشانی است. بادهای کهکشانی در واقع جریاناتی از مولکول هستند که به بیرون از کهکشان می‌وزند. این جریانات در فضای کیهانی پخش می‌شوند و یا به شکل حلقه‌هایی از مواد در مداری خاص جای می‌گیرند. این مواد پس از مدتی می‌توانند به کهکشان بازگشته و سوخت مورد نیاز برای شکل‌گیری ایمن ستارگان را فراهم کنند.

در واقع باد کهکشانی مانع از مرگ کهکشان می‌شود و روند رشد کهکشان را کند می‌کند. این جریان به کهکشان فرجه لازم برای رشد طبیعی و رسیدن به دوران بلوغ را می‌دهد.

برای اولین بار، ستاره شناسان موفق به مشاهده باد کهکشانی شده‌اند که از کهکشانی در دوران ابتدای شکل‌گیری کیهان نشات گرفته است. در واقع اختر شناسان موفق شدند باد کهکشانی را مشاهده کنند که از یک کهکشان با فاصله ۱۲ میلیارد سال نوری از زمین نشات می‌گیرد. این کهکشان SPT2319-55 نام دارد.

مشاهده باد کهکشانی از فاصله ای چنین دور در نوع خود شگفت‌انگیز است، اما حیرت‌انگیز‌تر از آن این واقعیت است که رسیدن این باد به زمین ۱۱ میلیارد سال نوری طول کشیده است. این بدان معناست که باد یاد شده از کهکشانی برخاسته که سن آن یک میلیارد سال بوده است. یعنی یک میلیارد سال پس از بیگ بنگ، این کهکشان شکل گرفته و در همان زمان این باد کهکشانی از آن به بیرون خارج شده است.

باد کهکشانی وزیده شده از کهکشان SPT2319-55 با سرعت ۵۰۰ مایل بر ثانیه معادل ۸۰۰ کیلومتر در ثانیه می‌وزد. کهکشان SPT2319-55 یک کهکشان ستاره فشان است و برای ستاره شناسان هنوز مشخص نیست که آیا این کهکشان توانسته است مراحل شکل‌گیری طبیعی را طی کرده و به سن بلوغ رسد یا خیر. اما این احتمال وجود دارد که این باد کهکشانی مانع از شکل‌گیری سریع ستارگان در این کهکشان شده باشد و در نتیجه به کهکشان SPT2319-55 این امکان را داده تا روند رشد طبیعی خود را طی نماید.