موشک کروز هواپرتاب JASSM-XR تا سال 2023 وارد خدمت می‌شود

MacTavish · 2/10/19

موشک‌های خانواده JASSM از انواع کروز هواپرتاب بوده که توسط هواپیمای جنگنده و بمب افکن حمل و پرتاب می‌شوند. جدیدترین عضو این خانواده که JASSM-XR نام دارد نیز تا سال 2023 وراد خدمت خواهد شد.

AGM-158 JASSM خانواده‌ای از موشک‌های کروز هواپرتاب آمریکایی است که ساخت کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین (Lockheed Martin) بوده و بسته به مدل بین 400 تا 1000 کیلومتر برد دارند. موشک JASSM-XR که طراحی و توسعه آن در قراردادی به ارزش 51 میلیون دلار به تازگی توسط لاکهید مارتین آغاز شده نیز قرار است دوربردترین عضو این خانواده باشد. این موشک تا سال 2023 وارد خدمت در نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا خواهد شد.

واژه “JASSM ” کوتاه شده عبارت “Joint Air-to-Surface Standoff Missile” و به معنی «موشک هوا به سطح دورایستای مشترک» است. منظور از مشترک این است که نیروی هوایی و نیروی هوادریای ایالات متحده آمریکا به صورت مشترک در پروژه این موشک سهیم بوده و هر دو از کاربران آن هستند. این موشک‌ها بسیار دقیق بوده و سطح مقطع راداری پایینی دارند.

موشک‌های خانواده JASSM برای حمله به اهداف با ارزش ثابت و متحرکی که از آن‌ها شدیدا دفاع می‌شود طراحی شده‌اند و JASSM-XR نیز با این ماموریت وارد خدمت خواهد شد. JASSM-XR نیز همچون دیگر هم‌خانواده‌هایش می‌تواند در هر ساعت از روز و در بدترین شرایط آب و هوایی ماموریت خود را انجام دهد.

اولین نمونه AGM-158 که AGM-158A JASSM نام دارد در سال 2009 وارد خدمت شد و 400 کیلومتر برد دارد. AGM-158B JASSM-ER که بیش از هزار کیلومتر برد دارد نیز در سال 2014 وارد خدمت شد. نمونه AGM-158C LRASM نیز یک موشک کروز ضد کشتی بسیار هوشمند است. LRASM که بر پایه موشک JASSM ساخته شده، دوربرد‌ترین و همچنین پیشرفته‌ترین موشک ضد کشتی ساخته شده تا به امروز بوده و سال ورود به خدمت آن نیز 2018 است. به گفته کارشناسان نظامی برد LRASM تا 1600 کیلومتر نیز می‌رسد.

رهاسازی موشک JASSM از دهلیز داخلی بمب افکن B-52

و اما JASSM-XR که احتمالا با شناسه AGM-158D وارد خدمت خواهد شد، هواگرد حامل را قادر می‌سازد تا از فاصله دورتری اقدام به شلیک موشک‌های خود کند و اهدافی که در عمق بیشتری از خاک دشمن قرار دارند را هدف قرار دهد. افزایش برد موشک علاوه بر اینکه سبب می‌شود برد حمله بیشتر شود، سبب حفظ امنیت هواپیما می‌شود، زیرا می‌توان از فاصله دور ایستا و بی‌نیاز از ورود به حریم هوایی دشمن، موشک را شلیک کرد. به لطف برد بالای موشک، هواپیمایی همچون بمب افکن راهبردی آمریکایی B-52 استراتوفورترس (Stratofortress) که هواپیمایی بزرگ، غیر رادارگریز و کم سرعت است نیز می‌تواند در امنیت کامل موشک را حمل و به سمت اهداف شلیک کند.

JASSM-XR نیز همچون دیگر اعضای خانواده‌اش موشکی بسیار با دقت است که سطح مقطع راداری کم آن سبب پنهانکاری و رادارگریزی موشک می‌شود. این ویژگی به لطف استفاده از مواد جذب کننده امواج رادار موسوم به RAM و همچنین ساختار هندسی موشک بدست می‌آید. این موشک اثر گرمایی پایینی نیز دارد که کشف آن را برای سنسورهای فروسرخ سخت می‌کند. گفته می‌شود JASSM-XR می‌تواند پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی را نیز شکست دهد و آن‌ها هدف قرار داده یا از آن‌ها عبور کند.

موشک JASSM-XR نیز همچون دیگر نمونه‌های JASSM دارای سرعت فروصوت بوده و به منظور پنهان‌ ماندن از دید رادار، می‌تواند در ارتفاع بسیار کم نزدیک به سطح زمین پرواز کند تا با بهره‌گیری از کروی بودن زمین، بدون کشف شدن به هدف نزدیک شود. ناوبری موشک‌های JASSM توسط هدایت داخلی (اینرسایی: INS) و سیستم مکان‌یاب جهانی GPS صورت می‌گیرد؛ سامانه GPS این موشک در برابر جنگ الکترونیک مقاوم است و در محیط‌هایی که آلوده به اخلالگری هستند نیز کار می‌کند. موشک پس از نزدیک شدن به هدف، در گام پایانی حمله نیز جستجوگر فروسرخ دماغه خود را روشن و به کمک سیستم هدایتی تصویرساز فروسرخ، هدف را با الگوریتم‌های خاص شناسایی و به سوی آن می‌رود. احتمالا در JASSM-XR سیستم ناوبری،‌ به ویژه سامانه ناوبری داخلی، نیز دستخوش بهسازی شود.

سر جنگی این موشک دو برابر سنگین‌تر از نسل پیش بوده و 910 کیلوگرم وزن دارد و فیوز انفجاری آن نیز هوشمند است. هدف می‌تواند بتنی، زیر زمین یا در دل کوه باشد، به همین دلیل پس از اینکه موشک با کمک انرژی جنبشی خود به درون هدف نفوذ کرد، فیوز سرجنگی را منفجر می‌کند تا بیشترین آسیب ممکن را به آن برساند.

رهاسازی موشک JASSM از دهلیز داخلی بمب افکن راهبردی فراصوت آمریکایی B-1B لنسر (Lancer)

نیروی پیشران موشک JASSM-XR توسط یک موتور توربوفن فراهم می‌شود. از مزایای موتور توربوفن در مقایسه با موتور توربوجت می‌توان به مصرف سوخت بهینه‌تر در کنار صدا و اثر حرارتی تولیدی کم‌تر اشاره کرد. از آن‌جا که برد موشک جدید نزدیک به 2 هزار کیلومتر است، احتمالا مخزن سوخت موشک بزرگ‌تر از نمونه‌های قبلی باشد. برخی کارشناسان حوزه دفاعی نیز اعلام کرده‌اند که JASSM-XR بزرگ‌تر از دیگر نمونه‌های JASSM است.