کشف ماده معدنی فرازمینی در دل شهاب سنگی 70 ساله!

MacTavish · 29/9/19

اخیرا دانشمندان توانستند در دل شهاب سنگی که 70 سال پیش کشف شد، یک ماده معدنی فرازمینی پیدا کنند! نظیر این ماده در کره زمین، هرگز به صورت طبیعی ایجاد نمی‌شود!

شهاب سنگ وِدِربِرن (Wedderburn) برای اولین بار در سال 1951 و نزدیکی روستای ودربرن واقع در ایالت ویکتوریا از کشور استرالیا کشف شد. این شهاب سنگ تقریبا 70ساله، هم اکنون در موزه ویکتوریا نگهداری می‌شود. اندازه این شهاب سنگ هنگامی که برای اولین بار رویت شد، تقریبا اندازه یک لیمو بود و تنها 210گرم وزن داشت! به گفته مسئولان موزه ویکتوریا، از همان هنگامی که ودربرن برای اولین بار کشف شد، تاکنون دانشمندان مختلفی از سرتاسر دنیا برای مطالعه روی آن به استرالیا آمده‌اند. آن طور که مشخص است، تلاش تقریبا 70ساله دانشمندان، به کشفی بسیار جالب ختم شده است؛ کشف یک ماده معدنی فرازمینی در دل این شهاب سنگ!

نحوه کشف این ماده معدنی فرازمینی

سال گذشته تیمی تحقیقاتی از مرکز پژوهشی کالیفرنیا، عازم استرالیا شدند تا با روش‌هایی تازه و نوین، سعی در کالبدشکافی ودربرن کنند. این تیم تحقیقاتی از میکروسکوپ‌های بسیار قدرتمندی که با تکنولوژی پرتوهای الکترونی ساخته شده‌اند و همینطور کاوشگران فوق‌العاده کوچک الکترونی استفاده کردند. با استفاده از این تکنولوژی‌های فوق پیشرفته، آن‌ها توانستند یک کانی، که کوچکترین جزء یک ماده معدنی به شمار می‌رود، پیدا کنند که هرگز به طور طبیعی در سیاره ما ایجاد نمی‌شود.

از آنجایی که این ماده معدنی فرازمینی هیچ نامی نداشت، تیم تحقیقاتی هم نام اِداِسکاتیت (Edscottite) را برای آن درنظر گرفت. این نام به افتخار ادوارد آر دی اسکات (Edward R.D. Scott) که یک کیهان‌شیمی‌دان برجسته بود، انتخاب شد. کیهان‌شیمی، نام شاخه‌ای از علم و محل تلاقی دو علم کیهان شناسی و شیمی‌دانی است. اما شاید این سوال برایتان به وجود آمده باشد که چرا نام آقای اسکات برای نام‌گذاری این ماده معدنی فرازمینی انتخاب شده است؟ این موضوع دلیل بسیار جالبی دارد!

ظاهرا در دهه 1970، آقای اداورد آر دی اسکات، متوجه وجود ماده‌ای فرازمینی از جنس آهن و کربن در شهاب سنگ ودربرن شده بود اما بخاطر پایین بودن سطح علم و تکنولوژی در 50سال پیش، نتوانسته بود ساختار کریستالی این ماده را رویت یا کشف کند. یک کانی یا کلا یک ماده معدنی، ماده‌ای است که علاوه‌بر ترکیبات شیمیایی مخصوص به خودش، دارای یک ساختار کریستالی معین هم هست. درنتیجه و به عنوان مثال، با اینکه دو ماده الماس و گرافیت (Graphite، همان ماده سازنده مغز مداد) هردو از کربن ساخته شده‌اند، اما بخاطر ساختار کریستالی متفاوتی که دارند، دو کانی یا ماده معدنی جداگانه محسوب می‌شوند. درواقع کاری که تیم تحقیقاتی مرکز پژوهشی کالیفرنیا انجام داده، مشخص کردن ساختار کریستالی اِداِسکاتیت بوده است.

رهبر این تیم تحقیقاتی، یعنی آقای چی ما (Chi Ma) معتقد است که شهاب سنگ ودربرن احتمالا بخشی از یک سیارک بزرگتر بوده و به علت برخورد این سیارک با یک جرم آسمانی دیگر، از آن جدا شده و درنهایت توانسته راه خودش را به کره زمین پیدا کند! به عقیده او، اداسکاتیت هم احتمالا در همان سیارک مادر وجود داشته:

احتمالا این ماده معدنی فرازمینی هنگامی که سیارک مادر، پس از شکل‌گیری، درحال خنک شدن بوده، به وجود آمده است. هر ماده معدنی و هر کانی‌ای که در سرتاسر کیهان به وجود آمده است، داستان و سرگذشت خاص خودش را دارد. این مواد معدنی فرازمینی، نشان‌دهنده شرایط خاص و منحصر به فرد محیط شکل‌گیری‌شان هستند. به همین علت است که چنین کانی‌ها و مواد معدنی‌ای که در شهاب سنگ‌ها پیدا می‌شوند، می‌توانند درک ما از منظومه شمسی خودمان را بیش از پیش کنند.

آقای چی ما، معتقد است که مواد معدنی یافت شده در شهاب سنگ‌ها، می‌توانند در نهایت به شناخت بهتر ما از قمر سیاره خودمان، ماه و همینطور سیاراتی مانند مریخ منجر شوند. باید ببینیم که آیا ماده معدنی فرازمینی کشف شده توسط او و تیم تحقیقاتی او می‌تواند در نهایت به کشف‌های بزرگتری در رابـ*ـطه با منظومه شمسی ما منجر شود یا خیر.