معماری ساختمان مسکونی خانه کوچک اصفهان

نگار 1373 · 5/9/19

طراحی ساختمان دوطبقه با نام “خانه کوچک” توسط گروه معماری فضیله در شهر اصفهان به اجرا رسیده است. خانه کوچک در زمینی به مساحت ۷۰ مترمربع (۷×۱۰) به صورت شرقی_غربی در شهر اصفهان ساخته شده است. زمین پروژه از سمت شمال، همجوار با زمین مسکونی و از سمت جنوب، محدود به ساختمان تجاری قدیمی می باشد. تنها دسترسی پروژه، از گذر ضلع غربی صورت می گیرد که منظره کوه صفه اصفهان، از این سمت قابل مشاهده است و در ضلع شرقی نیز، مشرف به مرکز محله می باشد.

خواسته کارفرما طراحی دو واحد مسکونی مجزا بود، که با توجه به کوچک بودن ابعاد زمین، محدودیت های مشرفیت، ارتفاع و محدودیت در تأمین نور و دید مطلوب، ما را با چالش های مختلفی در طراحی، مواجه می ساخت.
با توجه به محدودیت های موجود، ریزفضاهای هر واحد، در ترازهای ارتفاعی متفاوت قرار گرفت. علاوه بر این، به دلیل محدودیت در تأمین نور و دید مطلوب، با طراحی و ایجاد شکاف ها و برش های معنادار در جداره های نما، توانستیم نور طبیعی و دید مطلوب را برای فضاها تأمین نماییم، تا بدین گونه شاهد شکل گیری فضاهایی با کیفیت های مطلوب و متنوع باشیم. برای تأمین نور بیشتر زیرزمین نیز، از فضای بلااستفاده شیب دار زیر پله اصلی استفاده شد تا تمام فضا ها برخوردار از نور طبیعی باشند.

پله های هر واحد به صورتی طراحی شد، که ضمن القای حس حرکت در کل مجموعه، دسترسی به ریز فضاهای مختلف با سهولت بیشتری انجام پذیرد، به گونه ای که هر پاگرد پله وسیع تر و تبدیل به یکی از فضاهای اصلی خانه گشت.
نمای پروژه بر اساس اختلاف ترازها و به کار بردن خطوط و سطوح شکسته که برای رفع محدودیت و استفاده بهینه از پتانسیل های موجود ( دید به کوه، نور طبیعی و ……) بود، شکل گرفت. با توجه به محدودیت های قانونی مشرفیت (لازم است جداره های نما تا ارتفاع ۱۷۵ سانتی متر بسته باشد) در ضلع غربی، دیوارهای نما به صورت شکسته رو به خارج و دیوار پشت پله اصلی، به صورت شکسته رو به داخل ساختمان، طراحی شد، تا ساکنین از نور مطلوب جنوب بهره مند گردند. در ضلع شرقی نیز، از سطوح نیمه شفاف چوبی به صورت زاویه دار، در پوسته نما، استفاده شد، تا باعث رفع محدودیت های مشرفیت و تأمین حداکثر نور برای فضاها شود.

با توجه به علاقه کارفرما به گیاهان، از کوچکترین فضاها مانند فضاهای کاذب سقف سرویس های بهداشتی و پشت و زیر پله ها، برای کاشت گیاهان استفاده شد، این امر باعث شد، ساکنین دید متفاوتی از هر مکان به این فضاهای سبز داشته باشند و همچنین در شکل گیری نمای پروژه، تأثیر به سزایی داشت. ایده دیگری که به دلیل محدودیت برای کاشت گیاهان عملی شد، تبدیل فلاور افقی به فلاور عمودی بود که باعث شد فضای بسیار بیشتری پوشیده از گیاهان شود که در نتیجه از لحاظ بصری-لامسه (چند حسی)، حس بهتری به ساکنین می داد و با عبور هوا از بین گیاهان، تهویه و سیرکولاسیون بسیار مطلوب بود.

با توجه به افزایش جمعیت و تبدیل خانه های ویلایی به آپارتمان های کوچک و در نتیجه تبدیل مکان سکونت به فضایی محدود با عملکرد مشخص، که اکثرا فاقد نور، دید و هوای مناسب هستند، که زندگی در این شرایط علاوه بر تاثیر در روحیه ساکنین، میتواند در تعاملات روزمره افراد با یگدیگر نیز، تاثیر گذار باشد.

موقعیت پروژه : اصفهان، خیابان هزارجریب، کوی امام جعفر صادق، بـ*ـو*ستان سعدی، کوچه ۱۴
کارفرما : دکتر عباس جعفریان
طراح : مسیح فضیله
اجرا : امین دردشتی¬نیا
نظارت : مسیح فضیله
سازه : حسن فتحی
تاسیسات برقی : حسین آلویی
تاسیسات مکانیکی : عمادالدین زندیان
گرافیک : عفیفه زندیان
تصویر : فرشید نصرآبادی
زیربنا : ۲۸۵ مترمربع
مساحت ساخته شده : ۷۰ مترمربع