دریافت چند سیگنال رادیویی مرموز جدید از بیرون کهشکان راه شیری

MacTavish · 30/8/19

سال قبل دانشمندان سیگنال‌های رادیویی را دریافت کردند که به صورت مکرر از منبع نامعلومی ارسال می‌شدند. منبع فوران‌های رادیویی تند (FRB) هنوز پس از یک دهه پیداشدنشان، معلوم نیست. اکثر FRBها توسط آرسیبو (Arecibo)، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین رادیوتلسکوپ فعلی روی زمین که حدود چندین برابر قدرتمندتر از تلسکوپ پارکس استرالیاست، دریافت شده‌اند. برآورد می‌شود که هر روزه چندین هزار FRB در سرتاسر آسمان رخ می‌دهد. دانشمندان به تازگی 6 سیگنال رادیویی مرموز را از مکانی بسیار دورتر از کهکشان راه شیری دریافت کرده‌اند.

دانشمندان می‌گویند این 6 سیگنال دریافت شده در واقع انفجاریترین و گذراترین سیگنال‌هایی هستند که تا به امروز از فضا دریافت شده‌اند. آنها برای چند میلی‌ثانیه آشکار شده‌اند اما در همین بازه زمانی اندک توانسته‌اند انرژی بسیار زیادی تولید کنند و میزان انرژی تولیدی آن‌ها با میزان انرژی تولیدی خورشید در طول یک روز برابری می‌کند!

اگر از قدرتمند بودن آنها صرف‌نظر کنیم، هنوز نمی‌دانیم که چه چیز باعث شده تا آن‌ها در فضا منتشر شوند و به ما برسند. وقتی که هنوز 10 سیگنال تکرار شونده در ماه مارس دریافت نشده بودند، پژوهشگران گمان می‌کردند که سیگنال‌های فضایی تنها یک‌بار دریافت می‌شوند و به صورت تکرار شونده نیستند.

همچنین آنها باور داشتند که این سیگنال‌ها از مناطق تصادفی ارسال می‌شوند و نمی‌توان یک الگوی مشخصی را برای آن‌ها در نظر گرفت. با این تفاسیر، پژوهشگران هیچ اطلاعات قطعی را در اختیار نداشتند که بتوانند علت سیگنال‌ها را توضیح دهند. اما دریافت 10 سیگنال رادیویی مرموز در ماه مارس 2016 همه چیز را تغییر داد.

ما هنوز چیز زیادی در مورد امواج رادیویی سریع یا همان FRBها نمی‌دانیم و دلیل آن نیز رایج نبودن آن‌ها نیست. پژوهشگران می‌گویند روزانه به طور متوسط 2000 امواج رادیویی سریع در سرتاسر عالم پخش می‌شود اما این امواج به حدی گذرا هستند که ما نمی‌توانیم آن‌ها را تشخیص دهیم. دانشمندان در سال 2007 بود که توانستند برای نخستین‌بار امواج رادیویی سریع را کشف کنند و تا اوایل سال جاری میلادی تجهیزاتی که در اختیار داشتند به حدی سریع نبودند که بتوانند این سیگنال رادیویی مرموز را درست در لحظه‌ای که دریافت می‌شوند ببینند.

اما حالا اوضاع با آن زمان تفاوت دارد، ما 16 سیگنال رادیویی مرموز دریافت کرده‌ایم که همگی از یک منطقه در فضا ارسال شده‌اند. حالا زمانی است که دانشمندان باید مغزهای خود را به کار بگیرند و ببینند که عامل به وجود آمدن این سیگنال‌ها دقیقاً چیست و چرا آن‌ها تا این اندازه پر انرژی هستند.

همان‌طوری که در ابتدای متن نیز اشاره شد، در ماه مارس سال جاری میلادی 10 سیگنال فضایی تکرار شونده شناسایی شدند اما در واقع آن‌ها در ماه مارس و ژوئن سال 2015اتفاق افتاده بودند! این‌ها نخستین سیگنال‌هایی هستند که منبع آن‌ها جایی در خارج از کهکشان راه شیری است و آن‌ها بر خلاف هر آن‌چه که تا به این لحظه دیده‌ایم، دارای یک الگوی تکرار شونده هستند!

تمام 10 سیگنالی که از فضا ارسال شده بودند توسط رادیو تلسکوپ آرسیبو که در پورتو ریکو واقع شده دریافت شدند. ابتدا ۶ سیگنال با فاصله 10 دقیقه‌ای از یک‌دیگر دریافت شدند و سپس ماه بعد، 4 سیگنال دیگر نیز توسط رادیو تلسکوپ دریافت شدند و منبع همگی آن‌ها نیز دقیقا یک منطقه از فضا بود! وقتی که دانشمندان این الگوی خارق‌العاده را مشاهده کردند، کنجکاو شدند و تصمیم گرفتند که به داده‌های قبلی نیز نگاهی بیاندازند، آن‌ها به هنگام بررسی داده‌ها متوجه شدند که در سال 2012 یک موج رادیویی سریع دریافت شده که منبع آن نیز دقیقا همان منطقه خاص از فضا است.

منبع سیگنال رادیویی مرموز

با توجه به این اطلاعات، ما 11 سیگنال داریم که همگی از یک نقطه از فضا ارسال شده‌اند و این نقطه نیز خارج از کهکشان راه شیری است. بنابراین در خارج از کهکشان راه شیری چیزی وجود دارد که این سیگنال‌های کوتاه و پر انرژی را تولید می‌کند. تا به امروز 11 سیگنال از یک نقطه داشتیم اما حالا پژوهش‌گرانی از دانشگاه مک‌گیل (McGill) کانادا توانسته‌اند 6 سیگنال دیگر که باز هم از همان منطقه از فضا ارسال شده را کشف کنند. این ناحیه خاص از فضا هم اکنون با نام FRB 121102 شناخته می‌شوند.

اما اگر تضاد میان علت به وجود آمدن امواج رادیویی سریع موجود در کهکشان راه شیری و خارج آن را کنار بگذاریم، احتمال این وجود دارد که دلیل وقوع هر دو، یکی باشد و تنها موقعیت آن‌ها با یک‌دیگر تفاوت داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است که در خارج راه شیری نیز دو ستاره نوترونی در حال ترکیب شدن باشند و این امواج را ساطع می‌کنند. اما تا وقتی شواهدی دقیق در دسترس نباشد نمی‌توان گفت که دقیقاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

اکنون دانشمندان با یک‌دیگر رقابت می‌کنند تا تعداد بیشتری از این سیگنال‌ها را شناسایی کنند و فرقی نمی‌کند که منبع آن‌ها در داخل و یا خارج از کهکشان راه شیری باشد. آن‌ها می‌خواهند تمام منابع این سیگنال‌ها را پوشش دهند و به ماهیت آن‌ها پی ببرند زیرا یک چنین حوادث عجیبی می‌توانند ما را با اتفاقات راز آلود دیگری که در جهان رخ می‌دهند آشنا کنند.