باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا که باید پیرامون آن تجدید نظر کرد

MacTavish · 30/8/19

در دنیای علم، تاریخ و بسیاری دیگر از این دست موضوعات، همواره برخی باورها به صورت غلط در میان مردم جا می‌افتند. به عنوان مثال یکی از معمول‌ترین مثال‌ها در زمینه باورهای اشتباه علمی، اختراع انرژی الکتریکی است. همچنان بسیاری از مردم بر این باور هستند که توماس ادیسون، مخترع انرژی الکتریکی بوده است! در زمینه های مختلف علمی از این دست اشتباهات بسیار هستند. در اینجا قصد داریم شما همراهان عزیز را با سه مورد از باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا و حقیقت آنان آشنا کنیم.

در برخی از این موارد، حتی آموزش‌های ارائه شده در مدارس مقصر اصلی ماجرا بوده‌اند! زمین “گرد”‌ نیست! خورشید هم زرد رنگ نیست! متأسفانه بخش بزرگی از دانش ما از جهان، فضا و حتی کره زمین توسط تعدادی پراکنده از فیلم‌ها و کتاب‌ها یا داستان‌های علمی و تخیلی شکل گرفته است. در بسیاری از مواقع، این آموزه‌ها با واقعیت تفاوت بسیاری دارند! اکنون وقت آن است که باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا را تشخیص داده و یک بار برای همیشه آنان را در ذهن خود اصلاح کنیم. وقتی به منظومه شمسی و سیاره‌مان نگاه می‌کنیم، مسئله گرد بودن کره زمین غیرقابل انکار به نظر می‌رسد. یکی دیگر از این باورهای غلط، این است که فکر می‌کنیم عطارد به دلیل نزدیک بودن به خورشید، از سایر سیارات داغ‌تر است. یا اینکه خورشید زرد رنگ است! اما حقیقت این است که تمامی این‌ها با واقعیت فاصله‌ی بسیاری دارند!

از نظر فنی، زمین گرد نیست!

یکی از پرسش‌های بحث‌برانگیز مسئله‌ی گرد بودن یا نبودن کره‌ی زمین است؛ پاسخ این سؤال به طور همزمان آری/خیر است! چگونه؟

شکل سیاره ما، به دلیل حرکت صفحات قاره‌ها، همواره در حال تغییر است. این حرکات و تغییرات بسیار کوچک بوده و در حدود 5 سانتی متر در طول یک سال هستند. با این حال همین جنبش نسبتاً کوچک در سطح سیاره، تأثیر بسیار بزرگی را در ظاهر کره زمین می گذارد. همین امر باعث می‌شود وقتی از شما پرسیده شد که آیا زمین گرد است؟ پاسخ دهید: شکل هندسی زمین از حالت کاملا گرد، بسیار فاصله دارد!

گرد بودن زمین یکی از باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا است!

از این رو اگر فردی بگوید که زمین گرد است، در واقع شونده یکی از معمول ترین باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا هستیم! شکل کره زمین ما، به توپ فوتبال، بسکتبال و یا والیبال اندکی شباهت دارد. اما شکل واقعی آن همانند یک سیب زمینی نامنظم و یا یک گلابی عجیب و غریب است!

خورشید زرد رنگ نیست!

یکی دیگر از باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا که در همین منظومه شمسی وجود دارد، رنگ خورشید است! هر زمان از شبانه روز که به خورشید نگاه می‌کنیم، ممکن است بسته به زمان آن را زرد، نارنجی و یا قرمز ببینیم. اما این هم به خود‌ی خود یکی از اشتباهات رایج در این زمینه است! رنگ واقعی خورشید سفید است و در واقع با خطای دید به رنگ‌های دیگر مشاهده می‌شود.

همانطور که در علم ثابت شده، رنگ هر نوری به دمای آن بستگی دارد. به عنوان مثال سطح خورشید با دمای 4500 درجه سلسیوس،‌ رنگ سفید را از خود منتشر می‌کند.

پس چرا ما همچنان خورشید را در نقاشی‌های خود به شکل یک دایره‌ی زرد رنگ طراحی می‌کنیم؟ دلیل این است که امواج بلند نوری مربوط به رنگ‌های زرد/قرمز می‌توانند بدون هیچگونه تلفاتی، از اتمسفر زمین بگذرند. این در حالی‌ست که شرایط برای رنگ‌هایی نظیر سبز/بنفش متفاوت بوده و با انکسار همراه خواهد بود.

با این حال اگر روزی خود را معلق در آسمان و نزدیک به خورشید یافتید، به خوبی مشاهده خواهید کرد که ستاره‌ی منظومه‌ی ما سفید رنگ است و همه به اشتباه در دوران کودکی، آن را در نقاشی‌هایمان به رنگ زرد میکشیدیم!

نیمه‌ی تاریک ماه یک دروغ بزرگ است!

با اینکه رمز و رازهای بسیاری پیرامون تنها قمر زمین، یعنی کره‌ی ماه وجود دارد، سمت تاریک ماه به هیچ وجه رازآلود نیست! در واقع اینکه یک سمت از ماه دائما در تاریکی قرار دارد یک اشتباه بسیار بزرگ است. از این رو نامگذاری نیمه‌ی تاریک ماه نیز به خودیِ خود یکی دیگر از باورهای اشتباه علمی در زمینه فضا است که نیاز به اصلاح دارد.

ایده‌ی ابتداییِ مربوط به “سمت تاریک ماه” از این موضوع برداشته شده است که همواره یک سمت ثابت از کره‌ی ماه از زمین قابل مشاهده است. همین امر موجب می‌شود همیشه یک سمت از ماه برای ساکنین زمین غیرقابل مشاهده باشد. اما این یک اشتباه بسیار بزرگ است، چرا که خورشید به هردو سمت ماه می‌تابد؛ چه بخش‌هایی که از زمین قابل مشاهده و چه بخش‌هایی که غیرقابل مشاهده باشند!

اما دلیل اینکه ما همواره می‌توانیم یک سمت از ماه را ببینیم، این است که مدت مورد نیاز برای گردش ماه به دور خودش، به طور اتفاقی دقیقاً برابر با مدت زمان مورد نیاز، برای یک دور گردش حول محور کره‌ی زمین است.