خوش آمدید به رمان ۹۸ | بهترین انجمن رمان نویسی

رمان ۹۸ با هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی و تقویت قلم عزیزان ایجاد شده است.
هدف ما همواره ایجاد محیطی گرم و صمیمی و دوستانه بوده
برای مطالعه کامل رمان‌ها و استفاده از امکانات انجمن
به ما بپیوندید و یا وارد انجمن شوید.

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
برگه های سفید و چند کتابی را که در موضوع هنر خریده ام، روی میز می گذارم تا در مورد: چیستی هنر و رابـ*ـطه آن با خلّاقیت»، مقاله ای بنویسم؛ ولی هر چه می گردم، خودکارم را پیدا نمی کنم.
به ناچار، خودکار شکسته ای را که نمی دانم دیروز، خواهر کوچکم از کجا پیدا کرده بود و ادّعا می کرد که یک خودکار جادویی است، از داخل سطل کاغذهای باطله بر می دارم و ذهنم را متمرکز می کنم تا مقاله را با یک مقدّمه خوب، شروع کنم؛ امّا هر چه فکر می کنم، نمی دانم که باید از کجا شروع کرد. سرم را روی دست هایم می گذارم و برای مدّتی، چشم هایم را می بندم تا بلکه بتوانم موضوعی برای شروع مقاله ام پیدا کنم. با خودم می گویم: کاش حرف های خواهر کوچکم واقعیت داشت و این خودکار، جادویی بود و خودش مقاله را برایم می نوشت!
هوا حسابی سرد شده و با خودم می گویم: بلند شو برو دریچه های کولر را ببند تا بلکه اتاق، گرم تر شود». چشم هایم را باز می کنم. چرا این جا این قدر تاریک شده؟ حتماً باز برق رفته! امّا نه! این جا که اتاق من نیست. از تعجّب، دارم شاخ در می آورم! این جا کجاست؟
صدای نازکی از داخل دستم می شنوم:
ـ این جا غار لاسکو1 است.
دستم را باز می کنم، خودکار شکسته، هنوز در دستم است. باور نمی کنم، این خودکار دارد حرف می زند:
ـ این غار، یکی از قدیمی ترین آثار هنری تاریخ بشر را در خود جای داده است. به نقّاشی های روی دیوار، خوب توجّه کن!
و من در حالی که گیج شده ام، با ناباوری، چند قدم جلوتر می روم و به نقش های جانوران (اسب و گاو و گوزن و کرگدن) و انسان هایی که روی دیوار غار کشیده شده اند، خیره می شوم و او ادامه می دهد:
ـ شاید بتوان تاریخچه پیدایش هنر را به این نقاشی های ابتدایی نسبت داد. این نقش ها که مشابه آنها در غار آلتامیرا2 در اسپانیا هم دیده می شود، به دست انسان های اوّلیه (حدود ده تا پانزده هزار سال قبل از میلاد) خلق شده اند.


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
هر چند تحقیقات نشان می دهند که این نقاشی ها، بر پایه ایمانی جادویی شکل گرفته اند و پدیدآورندگان آنها به امید آن که بتوانند در شکار دسته جمعی خود بر جانورانی که غذای اصلی شان را تأمین می کرده اند، چیره شوند و یا با کشیدن تصاویر آنها، تعداد آنها را بیشتر و نسلشان را بارورتر کنند، آنها را خلق کرده اند و هیچ گونه هدف هنری ای در خلق آنها درکار نبوده و به قول آرتور دانتو: هرگز به ذهن نقّاشان لاسکو، خطور نمی کرد که بر روی آن دیوارها مشغول پدید آوردن هنر هستند»؛3 امّا این آثار، امروزه به یکی از کم یاب ترین و باارزش ترین آثار هنری به جای مانده از دوران پیش از تاریخ، تبدیل شده اند.
در واقع، آنچه را که ما امروزه صِرفاً هنر» می نامیم، در گذشته، بخشی از زندگی این انسان ها را تشکیل می داده و به عبارتی، آنچه که اکنون برای ما جنبه تزئینی و زیبایی شناسانه دارد، برای انسان پیش از تاریخ، جنبه ای کارکردی و حیاتی در زندگی داشته است.
در همین لحظه، سؤالی در ذهنم ایجاد می شود و در حالی که از سرمای درون غار، دندان هایم به هم می خورَد، می پرسم:
ـ بنا بر این، یک اثر، می تواند با دیدگاه غیر هنری هم شکل بگیرد؛ امّا بعدها به یک اثر هنری تبدیل شود. پس در این میان، سهم هنرمند چه می شود؟ منظورم این است که ایا به کسانی که این آثار را به وجود می آورند هم می توان گفت هنرمند»؟
خودکار شکسته» (که حالا به قول خواهرم باید خودکار جادویی» نامیده شود)، مثل این که انتظار شنیدن این سؤال را از من داشته باشد، سریع جواب می دهد:
ـ این چیزی که تو می گویی، مربوط به بحث مفصّل چیستی هنر» است. پس بهتر است بحث را از این جا شروع کنیم که:
هنر چیست؟
امّا قبل از این که بحث را شروع کنیم، باید به این نکته اشاره کنم: با این که تا کنون تعاریف زیادی از هنر از سوی صاحب نظران و اندیشمندان این حوزه ارائه شده است، امّا هنوز تعریف ثابت و مشخصّی، که مورد توافق همگان باشد، به دست نیامده است. مثلاً ارسطو می گوید: هنر، اساساً فرآورده ای عقلانی است»،4 در حالی که بسیاری دیگر، هنر را نتیجه احساس و الهام می دانند و هر گونه رابـ*ـطه آن را با عقل، مردود اعلام می کنند. تولستوی، نویسنده بزرگ روسی، در یکی از کتاب هایش به نام هنر چیست؟»، هنر را فعّالیتی حاصل از تلاش و سرمایه آدمی می داند که خدمت گزار اخلاق باشد و معتقد است که: هنر راستین، آن هنری است که در خدمت هدفی نیک باشد» و تلاش می کند که این هدف نیک و چگونگی رسیدن به آن را توضیح دهد».5


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
در مقابل دیدگاه تولستوی، که هنر را تلاشی برای ترویج ارزش های اخلاقی و اجتماعی می داند، گروهی (مدافعان مکتب هنر برای هنر») قرار می گیرند که اعتقاد دارند این تعریف، هنر چیست؟» نیست؛ بلکه تعریف هنر چه باید باشد؟» است. از نظر آنها به هنر، تنها نباید از دید وسیله ای برای انتقال ارزش های اجتماعی نگاه کرد و چه بسا آثار هنری ای که هیچ ارزش اجتماعی یا اخلاقی را تبلیغ نمی کنند و یا حتّی در مقابل ارزش های اجتماعی، به پا می خیزند و در عین حال، از نظر هنری، دارای ارزش و اعتبار خیلی زیادی هم هستند. ضمن این که ممکن است ارزش های اجتماعی از جامعه ای به جامعه دیگر، متفاوت باشند و چیزی که در یک اجتماع، ارزش» پنداشته می شود، در اجتماعی دیگر، ضد ارزش» نامیده شود.
بر همین اساس، آثار هنری را به دو دسته هنرهای مفید» و هنرهای زیبا» تقسیم می کنند. به این ترتیب که در اصطلاح، به هنرهایی هنرهای مفید» گفته می شود که در درجه اوّل، کارکرد و فایده مندی آنها مورد نظر است و به عبارتی، ساخته شده اند تا مورد استفاده قرار بگیرند، مانند: طرّاحی اتومبیل، معماری، طرّاحی اثاثیه منزل، سینما و... . در مقابل، هنرهای زیبا» به هنرهایی گفته می شود که فقط به خاطر زیبا بودنشان خلق شده اند و به عبارتی، نه به خاطر چیزی دیگر؛ بلکه به خاطر خودشان به وجود آمده اند (مانند: نقّاشی، پیکرتراشی، آواز، موسیقی، رقص و...).
نکته قابل توجّه در این میان، این است که هنرهای گوناگون(زیبا و مفید) در زمان های مختلف، بسته به اوضاع و احوال فرهنگی و اجتماعی خاصّ آن دوره، فراز و فرودهایی داشته اند. برای مثال، باغ آرایی» از قرن هجدهم به بعد، موقعیت خود را به عنوان یک هنر زیبا از دست داده است و یا می توان با توجّه به پیشرفت فنون مختلف، به هنرهای جدیدی چون سینما» اشاره کرد که ابتدا خود را به عنوان یکی از هنرهای زیبا، وارد عرصه هنر کرد، ولی در عصر حاضر، به یک هنر مفید، در اختیار صاحبان رسانه، به منظور رسیدن به اهدافی خاص (آموزشی، تربیتی، ترویجی، تبلیغی، اقتصادی و...) قرار گرفته است. از نمونه های دیگر این گونه هنرها می توان به سفالگری، معماری، ترمه دوزی و... اشاره کرد.
بنا بر این، آثار به جا مانده در غارهای لاسکو و آلتامیرا را هم می توان به عنوان هنرهای مفیدی به حساب آورد که پدیدآورندگان آنها در زمان آفرینششان، هیچ توجّهی به جنبه هنری بودن آنها نداشته اند؛ امّا امروزه، آن آثار، نه تنها دیگر کارکرد خود را به عنوان یک هنر مفید از دست داده اند، که به یک نمونه ارزشمند از هنر زیبا تبدیل شده اند و این امر، نمی تواند این ذهنیت را در ما به وجود بیاورد که پدیدآورندگان این آثار، هنرمند نبوده اند.
هر چند که از سوی صاحب نظران، تعاریف گوناگون و گاه متضادّی از هنر ارائه شده است، امّا در یک نگاه کلّی، می توان گفت که تقریباً تمام این تعاریف، بر این ویژگی مشترک آثار هنری اتّفاق نظر دارند که: اثر هنری، هر چیز زیبایی است که ساخت بشر باشد و طبعاً با یک پدیده طبیعی فرق می کند». مثلاً احتمال دارد که تنه یک درخت، به صورت طبیعی، به شکل خاصی درآمده باشد که از نظر زیبایی شناسی، مورد توجّه انسان قرار گیرد. در این حال، ما نمی توانیم آن را یک اثر هنری بنامیم؛ چون انسان آن را نساخته است. امّا اگر کسی یک تنه درخت را با استفاده از ابزار و امکاناتی که در اختیار دارد، به همان صورت شکل دهد، می گوییم که آن شخص، یک هنرمند است و اثری که به وجود آورده، یک اثر هنری است.


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
ناگهان با صدایی که می گوید: خُب دیگه کافیه، بهتره تا یخ نزدیم، از این جا بریم»، به خودم می ایم. آن قدر گرم صحبت های خودکارم شده بودم که سرمای غار را به کلّی فراموش کردم.
از غار، بیرون می اییم و به پیشنهاد خودکار، به موزه هنر فیلادلفیا» در امریکا می رویم. این جا فضای خاصّی دارد. با این که هنوز تمام موزه را ندیده ام، ولی از آثاری که در این جا جمع آوری شده اند، خیلی خوشم آمده. یک لحظه صبر کنید! این دیگر چیست؟
از نظر ظاهر که شبیه لگن دستشویی است؛ ولی چرا آن را این جا، در ملأ عام گذاشته اند؟! خودکار جادویی، با خنده می گوید:
ـ درست است! این یک لگن توالت مردانه است؛ ولی نه آن لگنی که تو فکر می کنی؟ به نوشته کنار آن توجّه کن! این، یک اثر هنری است.
در حالی که خنده ام گرفته است، با تعجّب می پرسم:
ـ این یک اثر هنری است؟! من که در این جا جز یک لگن دستشویی که از نظر ظاهری، مثل هزاران لگن دستشویی دیگر است، چیز دیگری نمی بینم. اصلاً هنرمند این اثر کیست؟
و خودکار می گوید: این اثر که چشمه» نام دارد، برای اوّلین بار در سال 1917م، به وسیله هنرمندی فرانسوی به نام مارسل دوشان»، با امضای مستعار، در یک نمایشگاه آثار هنری به نمایش درآمد. البته اصل اثر، مفقود شده، و این، یک کپی معتبر از آن است که در این موزه نگهداری می شود. بسیاری از منتقدان هنری، آن را تأثیرگذارترین اثر هنر مدرن در قرن بیستم دانسته اند.
با تعجّب از خودکار می پرسم:
ـ آخر مگر می شود؟! این فقط یک لگن دستشویی است. مگر چه کار هنری ای روی آن انجام گرفته است که به عنوان یک اثر هنری، آن هم در این جا، در معرض دید مردم قرار گرفته است؟!
خودکار ـ که گویی تعجّب من برایش عادّی به نظر می رسدـ می گوید:
ـ همان طور که قبلاً هم گفتم، افراد مختلف، با دیدگاه های متفاوتی به هنر می نگرند و برداشت های آنها از مفهوم هنر و معیارهایی که برای آثار هنری در نظر می گیرند، بسیار متفاوت است. مثلاً در گذشته، ویژگی هایی چون: زیبایی، الهام، مهارت و استادی، شبیه سازی یا بازنمایی طبیعت و... به عنوان ویژگی های یک اثر هنری، مورد توجّه بودند؛ امّا امروزه، مهم ترین ویژگی ای که هنرمندان معاصر برای یک اثر هنری در نظر گرفته اند، نوگرایی و نوآوری است. به طوری که دوبوفه، نقّاش فرانسوی، می گوید: گوهر هنر، تازگی [یا بدیع بودن] است. بنا بر این، نگرش های مربوط به هنر، باید تازه و بدیع باشند. تحوّل دائم، تنها رهیافت شایسته هنر است».
بر این اساس، اگر تازگی، تنها شرط لازم و کافی برای پذیرش یک اثر هنری باشد، نباید دچار شگفتی شویم که هر روز با آثار گوناگونی از آثار متعارف و نامتعارف هنری رو به رو شویم. در حقیقت، هدف مارسل دوشان از خلق این اثر، ایستادگی در برابر اصول مسلّط و اعتراض به ارزش های متعارف در هنر کلاسیک (رسمی) و جاافتاده، در جامعه بوده است. در صورتی که اگر بخواهیم از جنبه های هنری به این اثر نگاه کنیم، باز هم به هیچ وجه، هنری بودن آن زیر سؤال نمی رود؛ چرا که این لگن دستشویی، واقعاً یک اثر هنری است و می توانیم آن را جزو دسته هنرهای مفید» قرار دهیم؛ امّا نکته ای که هست، این است که ما به دلیل تکرار و عادت، دیگر به این شیء، به عنوان یک اثر هنری نگاه نمی کنیم، ولی مارسل دوشان، با این کار، به ما تذکّر می دهد که از جنبه های زیبایی شناختی چنین اشیایی غافل نشویم و روزمرّگی، باعث نشود که هنر به کار رفته در طرّاحی آنها را نادیده بگیریم.


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
اگر بخواهیم نمونه های دیگری از این گونه آثار را بررسی کنیم، می توانیم به قطعه موسیقی ای با نام ''33 '4» (چهار دقیقه و سی و سه ثانیه)، اثر جان کِیج، اشاره کنیم که از چهار دقیقه و سی و سه ثانیه سکوتْ تشکیل شده است و یا اثر هنری جعبه های بریلو» که از چند جعبه صابون با مارک بریلو» ساخته شده که به وسیله اندی وارهول»، به شیوه خیلی ساده ای روی هم چیده شده بودند.
اینها مسائل ویژه روزگار ما هستند. این اختلاف نظر در ماهیت هنر و نقش آن در زندگی بشر، ویژه زمان ما نیست و از گذشته های دور، مورد بحث بوده است؛ امّا عناصر جدیدی که از زندگی مُدرن به درون این تعاریفْ وارد شده اند، باعث تغییر شکل و هویت و نقش هنر و آثار هنری در دوره معاصر شده اند.
تاریخ هنر در دوران اخیر، سرشار از نمونه هایی از هنر است که به علّت آن که با تصوّرات پذیرفته شده همگان از هنر (یعنی از موسیقی، تئاتر، نقّاشی، مجسّمه سازی و...) منطبق نبوده اند، در نظر عامّه، اصلاً هنر به حساب نیامده اند؛ ولی بعداً به عنوان هنر (حتّی شاید هنر بزرگ) پذیرفته شده اند؛ و دلیلش آن بوده که برخی از کارشناسان، آنها را هنر دانسته اند و در تشریح و توضیح آنها برای عامّه بی علاقه، از پای ننشسته اند. مثلاً آرتور دانتو، دلیلی که برای هنر نامیدن لگن توالت دوشان می آورد، این است که: خود اثر، خصوصیاتی دارد که لگن های عادی دیگر ـ فی نفسه ـ فاقد آنها هستند و آنها عبارت اند از: جسارت، دریدگی، گستاخی، شوخ طبعی و زیرکساری». این ویژگی هاست که لگن دوشان را مستحقّ نام هنر می سازد.
با این توضیحات خودکار جادویی، در حالی که سعی می کنم این بار، با دیدِ هنری به لگن توالت دوشان نگاه کنم، از او می پرسم:
ـ به این ترتیب، ایا می توان معیار ثابتی برای تشخیص آثار هنری ارائه داد، به طوری که همه مخاطبان آن اثر هنری (چه کسانی که آن را هنر می پندارند و چه کسانی که هیچ اعتقادی ندارند که آن اثر، یک اثر هنری است)، متقاعد شوند که آن، یک اثر هنری است؟
نظریه نهادی
خودکار، پس از کمی فکر کردن، انگار که مطلبی در ذهنش جرقّه زده باشد، ناگهان می گوید: نظریه نهادی!»،
و بعد، ادامه می دهد: نه! معیار ثابت، به آن معنا که بخواهیم یکسری ویژگی هایی را برای آثار هنری در نظر بگیریم و بگوییم که اگر هر اثری، این ویژگی ها را داشته باشد، یک اثر هنری است و در غیر این صورت، اثر هنری نیست، وجود ندارد. اتّفاقاً همین مسئله، ذهن بسیاری از صاحب نظران را از زمان های دور، به خود، مشغول کرده است. شخصی به نام جورج دیکی، برای حلّ این مشکل، نظریه ای را به نام نظریه نهادی»، پیشنهاد کرده و گفته است که: معیار این که چیزی اثر هنری تلقّی شود، ویژگی یا ویژگی های خاصی نیست که بتوان در درون اثر مشاهده کرد؛ بلکه شأن خاصّی است که عالَم هنر برای آن اثر، قائل می شود».9


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

★PARDIS★

کاربر فعال انجمن
کاربر رمان ۹۸
  
عضویت
16/8/19
ارسال ها
537
امتیاز واکنش
1,986
امتیاز
228
زمان حضور
28 روز 3 ساعت 25 دقیقه
نویسنده این موضوع
دیکی، عالَم هنر را شامل کسانی در عرصه هنر می داند که در تشکیلاتی نه چندان مدوّن، حضور دارند و به صورت های گوناگون، در ارتباط با یکدیگر به سر می برند. این مجموعه افراد که شامل هنرمندان (نقّاشان، نویسندگان، آهنگ سازان، کارگردانان و...)، مدیران موزه ها، مدیران هنری، مخاطبان حرفه ای آثار هنری (هر چند که خودشان هم هنرمند نباشند)، گزارشگران هنر در رسانه ها، منتقدان هنری، تاریخ نگاران هنر، نظریه پردازان و فیلسوفان هنر و دیگر کسانی که به نوعی با هنر در ارتباط اند، هستند، که در صورتی که در مورد هنری بودن یک اثر به توافق برسند، می توان آن را یک اثر هنری دانست و اگر اثری از سوی عالَم هنر» به عنوان یک اثر هنری شناخته نشود، دیگر نمی توان آن را یک اثر هنری به شمار آورد.
تیموتی بینکلی، هم درباره این مسئله که ایا برخی از آثار بحث انگیز امروز، به راستی آثار هنری اند یا نه، می گوید: فقط می توانم بگویم که آنها به دست کسانی که هنرمند محسوب می شوند، ساخته (یا خلق یا ایجاد) می شوند، منتقدان، آنها را با عنوان آثار هنری مورد نقد و بررسی قرار می دهند، در کتاب ها و نشریه های مربوط به هنر، درباره شان بحث می شود، در گالری ها یا مکان های مرتبط با هنر، به نمایش گذاشته می شوند و چیزهایی از این قبیل».
در حقیقت، عالَم هنر» را می توان مرزی دانست که اگر یک اثر ساخته دست بشر، از آن عبور کند، به یک اثر هنری تبدیل می شود و اگر نتواند از آن بگذرد، اثر هنری به حساب نخواهد آمد. با این حساب، می توان لگن توالت دوشان را هم به این دلیل که به دست یک هنرمند ساخته شده است و در یک فضای هنری به نمایش درآمده است و هم به دلیل این که از سوی جامعه هنرمندان عالَم هنر، به عنوان یک اثر هنری پذیرفته شده است، یک اثر هنری به حساب آورد.
بعد از دیدن اثر مارسل دوشان، به پیشنهاد خودکار، به قسمت های دیگر موزه هم سری می زنیم؛ ولی من آن قدر خسته شده ام که دیگر نمی توانم راه بروم. از خودکار می خواهم که کمی روی صندلی ای که کنار سالن موزه است، بنشینیم و استراحت کنیم.
همان طور که روی صندلی نشسته ام، چشمانم را می بندم و به آنچه امروز دیده ام و حرف هایی که از خودکار شنیده ام، فکر می کنم، که ناگهان با صدای خواهر کوچکم، به خودم می ایم که می گوید: خودکار جادویی من را پس بده».
همان طور که مات و مبهوت، به او و فضای اتاقم نگاه می کنم، خودکار را پس می دهم و باز به فکر فرو می روم که مقاله ام را چگونه شروع کنم.


یک مقاله هنری!

 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
shape1
shape2
shape3
shape4
shape7
shape8
بالا