چرا جعلی‌بودن فیلم فرود روی ماه از نظر علمی امکان‌پذیر نیست؟

MacTavish · 28/8/19

بسیاری معتقدند ناسا فرود انسان روی ماه را از طریق فناوری‌های پیشرفته‌ی تصویرسازی جعل کرده است؛ درحالی‌که اثبات این ادعاها از نظر علمی امکان‌پذیر نیست.

از فرود باشکوه فضاپیمای آپولو ۱۱ روی ماه نیم قرن می‌گذرد، با این حال بسیاری از مردم هنوز باور دارند که این فرود یک فیلم ساختگی است. نظریه‌های توطئه درباره‌ی این رخداد که پیشینه‌شان به دهه‌ی ۱۹۷۰ بازمی‌گردد، اکنون بیش از همیشه بر سر زبان‌ها هستند. یکی از نظریه‌های معمول می‌گوید که استنلی کوبریک، کارگردان و فیلمساز مطرح آمریکایی به ناسا کمک کرد تا ۶ فیلم تاریخی از فرود موفقیت‌آمیز روی ماه را جعل کند.

اما آیا این موضوع با درنظرگرفتن فناوری موجود در آن زمان امکان‌پذیر بود؟ هاوارد بری، فیلمساز و نویسنده‌ی وب‌سایت theconversation دراین‌باره می‌گوید:

من متخصص سفرهای فضایی، مهندس یا دانشمند نیستم. من صرفا یک فیلمساز هستم و در زمینه‌ی مراحل پس از تولید فیلم تدریس می‌کنم و با آنکه نمی‌توانم بگویم چگونه در سال ۱۹۶۹ روی ماه فرود آمدیم؛ اما می‌توانم با درجه‌ای از اطمینان بگویم که جعلی‌بودن فیلم فرود روی ماه امکان‌ناپذیر است

در ادامه به تعدادی از باورها و تردیدهای واردشده به فیلم مأموریت آپولو ۱۱ و پاسخ‌های ارائه‌شده به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

از چپ به راست: نیل آرمسترانگ، مایکل کالینز، باز آلدرین

فرود روی ماه در یک استودیو تلویزیونی فیلم‌برداری شده است.

برای ثبت تصاویر متحرک، دو روش مختلف وجود دارد که یکی از آن‌ها فیلم است: نوارهای واقعی مواد عکاسی که روی آن‌ها مجموعه‌ای از عکس‌ها ظاهر می‌شوند. راهکار دیگر یعنی ویدئو، روش الکترونیکی ضبط روی قالب‌های مختلف از قبیل نوار مغناطیسی متحرک است. با ویدئو همچنین می‌توان تصاویر را برای گیرنده‌ای تلویزیونی پخش کرد. یک فیلم استاندارد تصاویر را با سرعت ۲۴ فریم‌بر‌ثانیه ضبط می‌کند؛ در حالی‌که پخش تلویزیونی بسته به اینکه در کجای جهان قرار دارید، به‌طور معمول ۲۵ یا ۳۰ فریم‌بر‌ثانیه است.

اگر تصور شود فیلم فرود ماه در استودیو تلویزیونی فیلم‌برداری شده است، باید انتظار داشت که آن‌ها، ویدئو‌هایی با ۳۰ فریم‌بر‌ثانیه باشند که استاندارد تلویزیونی در آن زمان محسوب می‌شود. بااین‌حال، ما می‌دانیم که ویدئوی پخش‌شده از نخستین فرود روی ماه با دوربینی مخصوص و در ۱۰ فریم‌بر‌ثانیه در قالب تلویزیون کند-پویش (SSTV) ضبط شد.

ناسا دوربین مخصوص آپولو را در استودیو به‌کار گرفت و سپس با کند کردن فیلم ساختگی، گرانش کم‌تر ماه را صحنه‌سازی کرد.

برخی ممکن است ادعا کنند که وقتی به حرکت آهسته (اسلوموشن) افراد در فیلم‌ها نگاه شود، مثل آن است که در محیطی با گرانش اندک حضور دارند. آهسته کردن فیلم به فریم‌های بیشتری نسبت به فیلم‌های معمولی نیاز دارد؛ درنتیجه باید از دوبینی استفاده کنید که در مقایسه با نمونه‌های دیگر، قادر به ثبت فریم‌های بیشتری در یک ثانیه باشد که به این کار، کندنمایی (overcranking) گفته می‌شود. وقتی این فیلم با نرخ فریم معمولی بازپخش شود، پخش آن مدت طولانی‌تری طول خواهد کشید.

اگر دوربین شما مجهز به امکان فیلم‌برداری آهسته نباشد و صحنه مورد نظرتان را در نرخ فریم معمولی ضبط کنید، می‌توانید به‌صورت ساختگی فیلم ضبط‌شده را آهسته کنید؛ اما برای این کار به روشی برای ذخیره فریم‌ها و تولید فریم‌های اضافی جدید احتیاج دارید تا سرعت پخش را آهسته کنید.

در تصویر دوربین تلویزیونی ماه‌نشین آپولو درحالی دیده می‌شود که در یک طرف ماژول ماه‌نشین آپولو ۱۱ نصب شده بود. به لطف این دوربین، تصویر گام‌نهادن نیل آرمسترانگ روی ماه از تلویزیون‌های سرتاسر جهان پخش شد.

در زمان پخش فیلم فرود روی ماه، دیسک‌های مغناطیسی که از توانایی ذخیره‌ی فیلم اسلوموشن برخوردار بودند، در مجموع برای بازپخش ۹۰ ثانیه‌ای از یک ویدئو اسلوموشن، می‌توانستند درمجموع ۳۰ ثانیه ثبت کنند. برای ضبط فیلم اسلوموشن به مدت ۱۴۳ دقیقه، باید ۴۷ دقیقه از حرکت زنده (لایو اکشن) ضبط و ذخیره شود؛ درحالی که در آن زمان چنین کاری امکان‌پذیر نبود.

ناسا برای ساخت فیلم اسلوموشن، یک دستگاه ضبط‌کننده‌ با حافظه ذخیره‌‌سازی پیشرفته دراختیار داشت. همه می‌دانند ناسا قبل از همه فناوری را در دست دارد.

شاید ناسا یک ضبط‌کننده‌ی ابرسِری با حافظه‌ی ذخیره‌سازی اضافی دراختیار داشت؛ اما دوربینی که ۳هزار برابر پیشرفته‌تر بوده باشد، قطعا شک برانگیز است.

ناسا صحنه را روی حلقه فیلم ضبط و درعوض آن را آهسته کرد. برای انجام این کار هر اندازه فیلم که بخواهید می‌توانید دراختیار داشته باشید. سپس، ناسا فیلم را برای پخش ‌روی تلویزیون‌ها تبدیل کرد.

این ادعا قدری رنگ‌وبوی منطق دارد؛ اما ضبط صحنه‌ی فرود روی ماه روی فیلم، به نزدیک به ۲هزار متر حلقه فیلم نیاز دارد. یک حلقه معمولی فیلم ۳۵ میلی‌متری با نرخ ۲۴ فریم‌بر‌ثانیه، ۱۱ دقیقه زمان می‌برد و تقریبا ۳۰۵ متر درازا دارد. اگر ما همین را برای یک فیلم ۱۲ فریم‌بر‌ثانیه‌ای اعمال کنیم که برای مدت ۱۴۳ دقیقه در حال پخش است (مدت زمان فیلم آپولو ۱۱)، به شش و نیم حلقه فیلم نیاز خواهیم داشت.

سپس، باید حلقه‌ها را با یکدیگر ترکیب کنیم. چسباندن چندین حلقه فیلم به هم، انتقال نگاتیوها و چاپ‌ها و به‌طور بالقوه ذرات خاک، مو یا خش‌ها بلادرنگ دست ناسا را رو می‌کرد؛ درحالی‌که هیچ کدام از این دستکاری‌ها وجود ندارد؛ بدین معنی که تصاویر آپولو ۱۱ روی حلقه فیلم ضبط نشده است. وقتی این موضوع را درنظربگیرید که فرودهای بعدی آپولو در نرخ ۳۰ فریم در ثانیه ضبط شدند، آن‌گاه جعل آن تصاویر سه برابر سخت‌تر می‌شود؛ درنتیجه جعل تصاویر مأموریت آپولو ۱۱ از سایر مأموریت‌های بعدی راحت‌تر بوده است.

استنلی کوبریک

اما پرچم نصب‌شده روی زمین حرکت می‌کند و در ماه بادی وجود ندارد. باد به‌وضوح از یک پنکه خنک‌کننده در داخل استودیو نشات می‌گیرد یا صحنه در صحرا فیلم‌برداری شده است.

این طور نیست. وقتی پرچم در زمین کاشته شد، به آرامی از حرکت بازمی‌ایستد و تا انتهای فیلم دیگر اصلأ تکان نمی‌خورد. همچنین، چه قدر باد در یک استودیو تلویزیونی وجود دارد؟

در صحرا باد وجود دارد و این موضوع انکارشدنی نیست؛ اما در فصل تابستان درعین‌حال صحرا بسیار گرم است و به‌طور طبیعی می‌توان امواج گرما را در فیلم ضبط‌شده در مکان‌های گرم مشاهده کرد. در فیلم فرود روی ماه امواج گرما وجود ندارد، پس فیلم در صحرا گرفته نشده است و پرچم نیز به‌هیچ وجه تکان نمی‌خورد.

نور فیلم حتما از یک نورافکن می‌آید. سایه‌ها عجیب هستند.

بله، نور موجود از نورافکنی می‌آید که ۱۵۰ میلیون کیلومتر از محل فیلم‌برداری فاصله دارد و به آن خورشید می‌گویند! با دقت به سایه‌های درون فیلم می‌توان دریافت که اگر منبع نوری در فاصله نزدیکی قرار داشت، آن‌گاه سایه‌ها از یک نقطه مرکزی نشأت می‌گرفتند؛ اما چون منبع بسیار دور است، سایه‌ها به‌جای واگرایی از یک تک‌نقطه، در عمده مکان‌ها به‌صورت موازی هستند.

بااین‌حال، خورشید تنها منبع درخشندگی نیست، نور از سطح ماه نیز بازتابیده می‌شود و می‌تواند باعث شود سایه‌ها موازی دیده نشوند؛ بدین معنی که می‌توان اشیایی را که در سایه قرار دارند، مشاهده کرد.

همه ما می‌دانیم که استنلی کوبریک فرود روی ماه را فیلم‌برداری کرد.

ناسا می‌توانست از استنلی کوبریک بخواهد یک فیلم ساختگی از فرود روی ماه بسازد. اما از آنجا که او یک حرفه‌ای بود، فیلم‌برداری در محل را ترجیح می‌داد و مستند است که او با پرواز کردن نیز رابـ*ـطه خوبی نداشت. بدین ترتیب، این مسئله نیز منتفی می‌شود.

همان‌طور که در پارک ژوراسیک دیدیم، می‌توان دایناسورها را از پشه احیا کرد، اما دولت آن را محرمانه نگه داشته است. دولت‌ها اسرار بسیار زیادی دارند.

این طرز نگرش به قدری سطحی است که از پاسخ به آن صرف‌نظر می‌شود.

اگر از جمله طرفداران نظریه‌ی توطئه هستند و هیچ‌کدام از پاسخ‌های بالا برای‌تان قانع‌کننده نیست و هنوز بر رد ارسال انسان به ماه اصرار می‌ورزید، ایرادی ندارد؛‌ اما پیش از همه باید به پرسشی اساسی پاسخ دهید: اگر آمریکا هیچ‌گاه هیچ انسانی را به ماه نفرستاد، پس چرا شوروی، دیگر ابرقدرت رقیب ایالات متحده در دوران جنگ سرد که خود به‌سختی در تلاش برای رسیدن به ماه بود، هیچ‌گاه دست رقیبش را رو نکرد؟ اگر جعلی‌بودن فیلم فرود روی ماه، به‌باور شک‌گرایان مستندات فراوانی دارد، چرا شوروی که بازنده‌ی نهایی مسابقه‌ی فضایی بود، هرگز آن‌ها را علیه آمریکا به‌کار نگرفت؟

نظر شما خوانندگان زومیت چیست؟ چرا با گذشت ۵۰ سال از این دستاورد بزرگ بشری، هنوز عده‌ی بی‌شماری حاضر به قبول آن نیستند؟