غول‌های تکنولوژی درحال تلاش برای ساخت دستگاه های ذهن خوان

MacTavish · 24/8/19

غول‌های تکنولوژی مانند فیسبوک، درحال تحقیق برای ساخت دستگاه های ذهن خوان هستند. دستگاه‌هایی که می‌توانند افکار انسان را بخوانند!

ظاهر قضیه، بسیار جذاب است! فرض کنید بتوانید تمام افکارتان را بدون دست زدن به کیبورد، تایپ کنید؛ از یک بازی کامپیوتری جذاب، بدون نیاز به دسته، کنترلر یا کیبورد و صرفا با دستورات ذهنی لـ*ـذت ببرید؛ تصویری که در ذهنتان دارید را بدون دست بردن به قلم، طراح کنید؛ یک آوایی که در ذهنتان می‌شنوید را به سادگی تبدیل به نت موسیقی کنید؛ و بسیاری موارد دیگر. قطعا اگر بشر بتواند با کمک دستگاه های ذهن خوان ، افکار ما را بدون کم و کسر، از ذهنمان خارج کند، افق‌هایی به روی ما باز می‌شود که واقعا هیچ محدودیتی را نمی‌توان برایشان متصور شد.

احتمال نقض حریم خصوصی افراد توسط دستگاه های ذهن خوان

اما نکته قابل تامل این است که با شناختی که ما انسان‌ها از خودمون داریم، می‌دانیم که دستگاه های ذهن خوان هرگز بدون حاشیه و ریسک نخواهند بود؛ آن هم در دنیایی که افکار و الگوریتم‌های تصمیم‌گیری انسان‌ها، بیش از هر زمان دیگری ارزش پیدا کرده‌اند. شرکت‌های بسیار عظیمی در دنیا وجود دارند که نه تنها تمام هزینه‌های خود را از آنالیز و فروش اطلاعات کاربران به شرکت‌های تبلیغاتی بدست می‌آورند، بلکه سودهای هنگفتی هم به جیب می‌زنند.

همین که شما در دنیای مجازی روی یک لینک کلیک کنید، درواقع یک تصمیم گرفته‌اید و این تصمیم، می‌تواند به سادگی در جایی ثبت شود. صرفا همین کلیکی که شما کرده‌اید ثبت نمی‌شود، بلکه به کمک IP دستگاه شما، موقعیت مکانی و همینطور دیگر تصمیماتی که گرفته‌اید هم در فضایی که مختص به IP شما طراحی شده، ثبت می‌شود. همه این‌ها می‌توانند در کنار همدیگر، یک الگوریتم از تصمیمات شخص شما ایجاد کنند. شرکت‌های تبلیغاتی هم با استفاده از همین الگوریتم‌ها، تبلیغاتی را برای شما به نمایش درمی‌آورند که شانس بیشتری برای جلب توجه شما دارند.

این حد از ذخیره‌سازی اطلاعات، به شرطی که با اجازه شما و البته به صورت ناشناس ذخیره شود، کاملا قانونی است. اما گزارش‌های بسیار زیادی هم وجود دارند که ادعا می‌کنن برخی اطلاعات دیگر، که ممکن است حتی کاملا شخصی و در چارچوب حریم خصوصی شما باشند نیز توسط برخی شرکت‌ها و بدون اجازه شما ثبت می‌شوند. اطلاعاتی که بعضا برای کمپین‌های ریاست جمهوری و دیگر استفاده‌های سـ*ـیاسی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اگر بخواهیم نگاهی بدبینانه به قضیه داشته باشیم و تصور کنیم که حتی اطلاعات شخصی ما هم توسط برخی شرکت‌ها در حال آنالیز و حتی فروش هستند، باز هم حداقل از این موضوع خیالمان راحت است که ذهن ما، برای خودمان است و هیچکس به افکار ما دسترسی ندارد.

اما چه می‌شود اگر دستگاه های ذهن خوان به بازار بیایند؟ دستگاه‌هایی که اصلا کارشان رصد مغز و خواندن افکار کاربران است. در آن صورت قطعا بشر به یک تناقض و شاید حتی دو دستگی عظیم بر بخورد؛ لـ*ـذت بردن از تکنولوژی و ساده‌تر شدن زندگی یا حفظ حریم خصوصی و عقب افتادن از کسانی که به تکنولوژی روی آورده‌اند؟ اگر سری بازی‌های Deus EX را تجربه کرده باشید، مطمئنا می‌دانید که این دو دستگی، می‌تواند حتی بشر را به مرز نابودی هم بکشاند!

ستگاه های ذهن خوان در آینده نزدیک می‌آیند!

شاید فکر کنید که ساخته شدن دستگاه های ذهن خوان بسیار دور از تصور است و اگر هم قرار باشد ساخته شوند، صدها سال دیگر ساخته می‌شوند. اما جالب است بدانید که همین حالا هم برخی غول‌های تکنولوژی درحال تحقیق برای ساخت این دستگاه‌ها هستند. به عنوان مثال فیسبوک به صورت آشکارا در حال تلاش برای ساخت یک دستگاه ذهن خوان است. متنی که در ادامه مطالعه می‌کنید، متنی است که خود فیسبوک به صورت رسمی و در تایید تلاشش برای ساخت دستگاه های ذهن خوان منتشر کرده است:

جهانی را تصور کنید که در آن تمام دانش، سرگرمی و ابزارآلاتی که امروزه گوشی‌های هوشمند در اختیار ما می‌گذارند، به طور مستقیم و بدون اینکه نیاز به انجام هیچ کاری باشد، در اختیارمان قرار می‌گرفت. اینگونه می‌توانستید به بهترین شکل ممکن و بدون هیچ گونه محدودیتی اعم از محدودیت‌های جغرافیایی یا ناتوانی‌های جسمی، با دیگران در ارتباط باشید

اما فقط فیسبوک نیست که به دنبال ساخت چنین دستگاه‌هایی هست، شرکت نورالینک (Neuralink) که تحت مالکیت ایلان ماسک (Elon Musk)، میلیاردر مشهور است هم در پی دستیابی به چنین دستگاهی است. جالب است بدانید که ایلان ماسک قصد دارد پا را بسیار فراتر از این حرف‌ها بگذارد و الکترودهایی را داخل جمجمه کاربران قرار دهد تا راحت‌تر بتوانند اطلاعات را دریافت و ارسال کنند!

یک موضوع دیگر که نگرانی بسیاری از محققان را هم برانگیخته، این است که آیا ممکن است دستگاه های ذهن خوان به دستگاه‌های کنترل کننده ذهن تبدیل شوند؟ این بحث به تنهایی می‌تواند موضوع یک مقاله جداگانه باشد اما در چارچوب همین مقاله، می‌توانیم حداقل این را بگوییم که کنترل کامل ذهن، حداقل با تکنولوژی کنونی، بنظر کمی غیرممکن میرسد. اما به هرحال نمی‌توان منکر این شد که دستگاه های ذهن خوان بخاطر ماهیتی که دارند، توانایی این را دارند که روی تفکرات و احساسات فرد، کم یا زیاد، اثرگذار باشند.

اما درنهایت همه‌چیز به جهان‌بینی و فلسفه شخصی آدم‌ها برمی‌گردد و هرگز نمی‌توان با قطعیت گفت که دستگاه های ذهن خوان به پیشرفت بشریت کمک خواهند کرد یا انسانیت را به نابودی خواهند کشاند.