مشاوره مدارس چه وظایفی دارد و یک مشاوره موفق مدرسه چه کسی است

DENIRA · 24/8/19

راهکارهای برای بهبود روند مشاوره مدارس

مشاوره در مدارس برنامه ای مهم است که در عرصه تعلیم وتربیت جهان از سال های دور مورد توجه قرار گرفته است. مشاور یکی از ارکان مدرسه است و آغاز کار موفق وی در شروع سال تحصیلی میتواند سالی شادمان و پرغرور را براي مدرسه و حوزه مشاوره آن رقم بزند. در شروع، رابـ*ـطه مناسب با مدیر مدرسه و دیگر عوامل( معاونان و کادر اجرایی) میتواند بسیار تأثیرگذار باشد.
چنانچه بتوانیم مدیر مدرسه را با برنامه هاي مشاوره مدرسه همراه کنیم، جای پای محکمی براي خود و برنامه هاي مشاوره ای در نظام مدرسه باز خواهیم کرد. مدیر، ما را در تمام تصمیم گیری های خود دخیل خواهد کرد و به قول معروف، مدرسه مشاوره محور خواهد شد. بالعکس ، اگر کادر اجرایی مدرسه را با خود همراه نکنیم، دردسرهای زيادي در طول سال تحصیلی انتظار ما را خواهند کشید!

بخشی از وظایف یک مشاور مدرسه براي گروه دانش آموزان بصورت زیر است:

ارائه اموزش در مورد مسایل روانشناختی و اجتماعي
مشاور ممکن است در مورد مسایل جنسیتی کلاسهاي اموزشی با مباحث بهبود مهارت های اجتماعي، مقابله با خشونت، حوادث و اسیب های مربوط به مدرسه یا جامعه برپا کند، نوع ارتباطات و رفتار های اجتماعي مناسب را در مدرسه و جامعه را براي دانش آموزان تشریح کند یا سمینارهایی مربوط به مهارت های تحصیلی، عادات مطالعه و مدیریت زمان ارائه دهد.

راهنمايي شغلی
مشاور مدرسه با شناسایی منافع، قوت ها و قابلیت ها از طريق ارزیابی به امادگی تحصیلی دانش آموزان و انتخاب رشته مناسب با حفظ استانداردهای علمی و تعيين اهداف موفقیت تحصیلی کمک ميکنند .

مشاوره
مشاوران مدرسه اغلب در خصوص اختلافات با همسالان، معلمان یا والدین مشاوره تخصصی می‌دهند و این خدمات درمانی را در طول ساعات مدرسه ارائه می‌دهند .

مداخله زودهنگام
مشاوران علاوه بر اموزش هایی در خصوص مشکلات یادگیری و نگرانی های روانشناختی که معمولاً در کودکان و نوجوانان اشکار ميشود ، میتوانند در خصوص نگرانی های سلامت روان، ارجاع، توصیه هایی در بیشتر اموزش به والدین ارائه دهند.

اهمیت کار مشاوره مدارس

در این مقاله خصوصیت های غالبی که هر مشاور مدرسه موفق باید داشته باشد را با شما به بحث خواهیم گذاشت.

- یک شنونده خوب بودن:نخستین خصوصیت که با شنیدن نام مشاور مدرسه می تواند به حافظه هر کسی خطور کند یک شنونده خوب بودن است. در واقع اغلب زمان مشاور در مدرسه صرف شنیدن و تحلیل حرف های دانش آموزان، اولیاء و ديگر همکاران مي شود. به یاد داشته باشید که باید اول گوش کنید و بعد سوال بپرسید.

چنانچه در زمينه ای برایتان ابهام وجود داشت، سوال کنید ولی در عین حال مطمئن باشید که با بیان جزئیاتی از آنچه که مراجع کننده قبلا بیان کرده، به شنونده خود این اطمینان را بدهید که بصورت کامل در جریان روند صحبت هستید. بدون تردید یک شنونده خوب بودن اساسی ترین خصوصیت تمام مشاوران موفق در هر زمينه مشاوره ای است. یک مشاور موفق نه تنها قادر است گفته های مراجع را بشنود، بلکه قادر است از طريق حالات صورت و زبان بدن، ناگفته های مراجع خود را بشنود.

- توانایی ارزیابی:قسمتی از نقش سازنده هر مشاور در زندگی دانش آموز به توانایی ارزیابی دقیق مشاور از دانش آموزانش برمی گردد. این ارزیابی براي آماده کردن دانش آموز براي زندگی بعداز مدرسه ضروری مینماید. چنانچه شما مشاور مدرسه در یک دبیرستان هستید، این ارزیابی مخصوصا شامل ارزیابی دقیق موفقیت ها و کم کاری های دانش آموز در زمان حساس انتخاب رشته، انتخاب رشته دانشگاه و کمک به آن ها در سازمان دهی به فهرست بلند بالای انتخاب های ممکن براي انها مي شود. انجام دقیق این محاسبه ها و قابلیت گزارش نتیجه به اولیاء و ديگر همکاران از قسمت های اساسی کار مشاوره است.

- داشتن مهارت ارتباطی موفق:قادر بودن به تبادل ایده ها، افکار و البته احساسات بصورت کلامی، یکی از خصوصیت های مشاور است که امکان ندارد از دید اشخاص پنهان بماند. در اکثر موارد شما باید افکار را در ذهن دانش آموز طوری حلاجی کنید که وی بتواند در نتيجه یک تصمیم اساسی براي زندگی خود بگیرد. یا در وضعیت بحث جدّي بین دانش آموز و اولیاء مدرسه، توانایی گزارش دادن از وضعیت دانش آموز بی شک حیاتی مینماید.

به نظـر میرسـد مشـاوران بـه دلایـل مختلـف، هنـوز از نقـش مشاور و مشاوره اگاهی کافی ندارند. همیــن موضـوع احتمـالاً بـه عدم اعتماد به نفس آنان در کارشان دامــن میزنـد. یافتـه های ایـن مطالعه، نشانگراعتماد به نفس ضعیــف مشـاوران شـرکت کننده درگروهها بود. شغلهای قبلــی برخـی از مشـاوران( مثـلاً مربـی امـورتربیتـی یـا پرورشـی) از جملـه موانـع شـکل گـیری درسـت حرفــه مشاوره در مدارس است.

در واقع، فـردی کـه بـرای چنـد سـال در یک حرفه کار نموده است ، در موقعیت جدید نـیزتمـایل دارد کـه چون قبل رفتار کند. این تمایل که تحت تأثیر« عادت» هــا قـرار دارد زمانی مشکل زا مي شود که گرایش حرفه جدید با رویکـرد حرفه قدیم کاملا متفاوت باشد. چنين تمایلی در رفتــار و رویکـردبعضی از مشاوران که قبلاً مربی امور تربیتــی یـا پرورشـی بوده انـد، دیده مي شود.

از مسائل دیگــردر ایـن زمینـه، غـیر حرفـه ای عمـل کــردن مشــاوران مــدارس اســت. اگــر تکنیکهــای مشـــاوره روانشناختی جای خود را به نصیحت و پند و موعظــه بدهنـد، هـم از اثرمندی حرفــه کاسـته میشـود و هـم ارزش کـار مشـاور در دیـد مراجع افت می کند که بــه نوبـۀ خـود نگـرش نامناسـبی در محیـط ایجاد می کند.

چنانچـه بـرایـن موانـع، نگـرش مخـدوش جامعـه بـه مشـاوره روانشناختی و مشاوران را بیفزاییم، تصویرروشن تری از این بحران خواهیم داشت. عملکرد بعضی از رسانه های همگاني در عرضه نقش مشاور در برنامه های خود، بــه ایـن نگـرش غلـط دامـن زده اسـت.

نتیجه این تحقيق نیز با محدودیتهــای خـاص خـود روبـه رو بـوده بدون آنکه بخواهیم نتیجه را بیــش از قـابلیت خـود تعمیـم بدهیـم، یافتـه های حـاصل از ایـن تـلاش پژوهشـی، دسـت کـم میتوانـــد سؤالاتی را مطرح و توجه برنامه ریزان را جلب کند. این پیشــنهادها احتمالا بتواند راهگشا باشند. بـا چنـد پیشـنهاد ایـن بحـث را بـه پایـان میبریم:

راهنمای مشاوره مدارس

1- تدوین برنام های اموزشی بــرای تغیـیرنگـرش مسـئولان، دانش آموزان و خود مشاوران بـه مشـاوره روانشـناختی، که بــدون تردیـد اسـتمرار و تکیـه دراز مـدت بـر چنیـن برنامه ای می تواند اثرهای مثبتی در پی داشته باشد.

2- ارائه تعریف های دقیق از مشاوره روانشـناختی و حیطـه آن، انشای آن در قانون و آیین نامــه ها و نـیز ساختارسـازی مناسب براي آن در ســازمانهای مربـوط میتوانـد راه رابراي رهایی از« سردرگرمی نقش» مشاوران هموار سازد.

3- معرفی درست مشاوران و نقش مشــاور بـه دانش آمـوزان میتوانـد نگـرش نامناسـب آنـها را اصــلاح کنــد و بــه روی آوردن بیش تر آن ها به خدمات مشاوره بینجامد.