با «پلونِت‌ها» آشنا شوید!

MacTavish · 22/8/19

بیگ بنگ: به قمر فراخورشیدی گریزانی که گویی به یک سیاره شباهت دارد، «پلونت» گفته می شود. دانشمندان قبلا عبارت «moonsmoons» را برای توصیف آن دسته از اقماری که شاید به دور سایر اقمار در منظومه‌شمسی میچرخند، پیشنهاد کرده بودند.

تصویری هنری از یک قمر فراخورشیدی که به دور سیارۀ غول‌پیکری در آن سوی منظومه شمسی میچرخد.

به گزارش بیگ بنگ، حالا گروه دیگری از دانشمندان، لقب «پلونت» را برای اقماری که به دور ستاره‌های داغ میچرخند، انتخاب کرده‌اند. تحت شرایط خاص، این اقمار آن مدارها را ترک کرده و به اقمار ستاره‌های داغ تبدیل می شوند.

پلونت‌ها شاید نشانه‌های نوری تولید کنند که امکان ِ شناسایی آنها با برخی تلسکوپ‌ها وجود داشته باشد. یافته‌های محققان بزودی در یکی از مجلات معتبر منتشر خواهد شد. دانشمندان در این مطالعه یک سری مدل‌های کامپیوتری ایجاد کردند که در آنها سناریوهای تبدیل قمر به پلونت آزمایش می شود. دانشمندان دریافتند که اگر یک قمر به دور نوعی سیاره فراخورشیدی به نام «مشتری داغ» بچرخد، کِشش گرانشی بین ستاره و سیاره به قدری نیرومند می شود که قمر را از مدار سیاره‌ای جدا کرده و آن را به اطراف ستاره دیگری میفرستد تا به دورش بچرخد.

چرخیدن به دور ستاره‌ای در فاصله نزدیک میتواند برای پلونت‌ها با چالش همراه باشد؛ چرا که در طول گذر، اتمسفر پلونت میتواند تبخیر شده و قسمتی از جرمش را از دست بدهد. در نتیجه، در نورِ منتشر شده از مجاورت ستاره، نشانه متمایزی پدید می آید. این شاید همان نشانه‌ای باشد که تلسکوپ میتواند کشف کند. در حقیقت، مشاهدات اخیر مربوط به انتشار نور در پیرامون ستاره‌های داغ ِ دوردست، شاید با ظاهر و مرگ پلونت‌ها قابل توضیح و بررسی باشد. برخی پلونت‌ها میتوانند به مدت صدها میلیون سال در مدار خود به گردش بپردازند. یک پلونت میتواند با جمع‌آوری مواد از دیسک ِ گرد و غبار و گاز در اطراف ستارۀ خود، شرایط مساعدی برای تبدیل شدن به سیاره‌ای کوچک فراهم بیاورد.

با این حال، شبیه‌سازی‌های دانشمندان نشان میدهد که اکثر پلونت‌ها عمر نسبتا کوتاهی دارند. اکثر این اجرام در عرض یک میلیون سال از بین رفتند و هرگز فرصت تبدیل به سیاره را پیدا نکردند؛ آنها در اثر برخورد با سیاره‌های میزبان خود دچار فروپاشی شدند، توسط ستاره‌ها بلعیده شدند یا از مدار خود خارج و در فضا سرگردان شدند. جزئیات بیشتر این پژوهش در سایت arXiv منتشر شده است.